wić!” Mimo represyj politycznych i t. p. w okresie tym stworzono cały legjon nowych organizacyj: centralno-narodowych, oświatowych, ogólno-kulturalnych, gimnastycznych, tajnych i jawnych, lokalnych i prowincjonalnych. Zawsze łączyli się Polacy tylko między sobą, odseparowali się całkowicie od świata niemieckiego, raźnym idąc krokiem do samostarczalności. Siła polska hartowała się, własność nasza zwiększała się.
Poruszyliśmy już, że po ustąpieniu Capriviego rząd pruski zwrócił wielką uwagę na gospodarczy podbój kraju polskiego. Posypały się niebawem nowe miljardy na komisję kolonizacyjną. Rolnictwo nasze stało przed ruiną. Wtedy pomnożyła swą działalność Komisja Kolonizacyjna i rozpoczęła gwałtowny skup majętności ziemskich. W kilka lat po ciężkim kryzysie agrarnym (1891—1894) wstąpiliśmy znowu w przewlekłe przesilenie ekonomiczne (1899 — 1902), i znowu wielka ilość majątków ziemskich wymykała się z rąk polskich. Instytucje nasze znalazły się również w kłopotliwem położeniu i nie starczyłyby na obronę mienia polskiego, gdyby nie wkroczyła opinja publiczna, która odsądziła od ostatniej czci każdego osobnika, który choćby piędź ziemi oddał w ręce niemieckie. Solidarność narodowa doszła do zenitu swych możliwości. Tymczasem jednakże Niemcy zdołali zakupić już z rąk polskich i nie-
