polskiego. Jednakże jej załamania i niepowodzenia, odczuwalne zwłaszcza od połowy 1924 r., nie sprzyjały trwalszej stabilizacji stosunków społeczno-politycznych w kraju. Utrudniała to w niemałej mierze podjęta wkrótce ofensywa kapitału na prawa klasy robotniczej, wyrażająca się w przedłużeniu dnia pracy, redukcjach, obniżkach płac robotniczych, a także w przeprowadzanej usilnie racjonalizacji produkcji, zmierzającej głównie do intensyfikacji wysiłku robotników. W obliczu tych ataków zaostrzył się ich opór, odzwierciedlający się przede wszystkim w walkach strajkowych, które w 1924 r. objęły według oficjalnych danych 564 tys. robotników, to jest jeden z najwyższych wskaźników w całym okresie międzywojennym (por. tab. 7). W 1925 r. liczba ta poważnie zmalała (do 149 tys.), ale napięcie w stosunkach wewnętrznych nadal pozostawało duże. Przyczyniała się do tego w dużym stopniu polityka wzmożonych represji i prześladowań w stosunku do partii rewolucyjnych, z KPP na czele, oraz do mniejszości narodowych.
Tab. 7
Strajki w Polsce w latach 1921—1938
Rok | Liczba strajków |
Zakłady objęte przez strajki |
Strajkujący | Stracone dni robocze |
w tysiącach | ||||
1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 |
720 800 1263 915 532 590 616 769 494 312 357 504 631 946 1161 2056 2078 1457 |
9143 8093 7451 5400 1910 2827 3838 5230 4036 1161 1154 6219 7282 9416 11631 22016 25242 9461 |
479 607 849 564 148 145 235 354 217 47 107 314 343 369 450 671 561 269 |
4118 4631 6379 6545 1285 1423 2455 2788 994 333 601 2101 3829 2956 2008 3950 3315 1289 |
Zaznaczający się w tych latach rozwój tendencji radykalno-społecznych w masach nie tylko robotniczych, lecz także chłopskich, wśród mniejszości narodowych, inteligencji, pozostawał m. in. w związku z bardziej elastyczną, jednolitofrontową taktyką stosowaną przez KPRP (która od swego III Zjazdu w marcu 1925 r. przyjęła nazwę Komunistycznej Partii Polski — KPP) od czasu