Strona:Z tajników archiwów dyplomatycznych (stosunki polsko-amerykańskie w latach 1948-1954).pdf/68

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

nym posunięciem, pozwoliło bowiem rozładować pewne napięcie. Obecnie potrzeba działania Komisji opada[1]. Celem jak najszybszego zlikwidowania spraw wniesionych przez tę Komisję Ambasador zaproponował aby MSZ i MBP wydelegowały po Jednym urzędniku, którzy by objechali więzienia i zebrali potrzebne informacje od aresztowanych, których sprawy ma załatwić Komisja Mieszana.
12 kwietnia 1948 r. w gmachu MSZ odbyło się posiedzenie Polsko-Amerykańskiej Komisji Mieszanej. Ze strony amerykańskiej wzięli w niej udział John H. Madonne — I sekretarz ambasady USA w Warszawie i Fred K. Salter, II sekretarz oraz Jan Nadelman — sekretarz Komisji. Stronę polską reprezentowali Z. Gawrak-Czeczot — radca w MSZ, W. Czepiński — naczelnik w MSZ oraz Andrzej Kruczkowski — sekretarz Komisji.
Z. Gawrak przedstawił wykładnię polskiego prawa o obywatelstwie odnośnie osób, które urodziły się za granicą, a w szczególności w Stanach Zjednoczonych z rodziców, którzy w momencie ich urodzenia byli obywatelami polskimi, są również z samego prawa obywatelami polskimi ustawy o obywatelstwie z roku 1920, opierającej się na zasadzie „ius sanguinis”. Fakt urodzenia się tych dzieci przed lub po dacie 31 stycznia 1920 r. nie ma znaczenia prawnego i nie może mieć wpływu na obywatelstwo polskie zainteresowanych. Nowe instytucje jakie mieli delegaci polscy w Komisji Mieszanej uzanawały również za błędny merytorycznie okólnik Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z 1925 r.[2].
John H. Madonne zwrócił uwagę, że polskie władze konsularne w Stanach Zjednoczonych wydawały po pierwszej wojnie światowej polskie paszporty osobom powracającym do Polski, bez dokładnego badania ich statusu obywatelskiego, tak, ze nawet naturalni obywatele amerykańscy mogli otrzymać polski paszport[3].

Departament Stanu ogłosił 25 maja 1948 r. komunikat, w którym zarzucił rządowi polskiemu uniemożliwianie prac Komisji Mieszanej. W związku z tym MSZ ogłoszą 30 maja 1948 r. komunikat w tej sprawie[4]. Stwierdzał on, że rząd USA wystąpił wobec władz polskich z roszczeniem przyznania prawa opieki nad kilkudziesięciu osobami aresztowanymi za zbrodnie pospolite. Twierdzą że są one obywatelami amerykańskimi. Rząd RP uważał, że osoby te są obywatelami polskimi, ponieważ nie posiadały żadnych dokumentów, chociażby stwarzających prawdopodobieństwo ich obywatelstwa amerykańskiego. Od czasu utworzenia Komisji w czerwcu 1947 r. strona

  1. AMSZ, Z6. T1387. W89.
  2. Tamże.
  3. Central Files: 860C. 012/6-848. UPA Reel 8.
  4. AMSZ, Z6. T1387. W89.