Oto w ziemiach, zamieszkałych przez Wielkorusów, uderzająco małą jest liczba miast i miasteczek, których takie mnóstwo spotykamy w prowincjach, leżących na zachód od tego plemienia koczowniczego. Podobno nawet „Instytut narodowy francuski (L’Institut National de France) ogłosił“ niegdyś „konkurs i nagrodę medalu złotego za odpowiedź na pytanie: dla czego na 8,484,658 mieszkańców gubernji zachodnich Cesarstwa Rosyjskiego jest 1056 miast i miasteczek, kiedy na 36,107,276 mieszkańców Wielko-Rosji jest tylko 356 takich miejsc centralnych handlu i cywilizacji“.[1]
Po uważniejszem przyjrzeniu się temu nibyto dowodowi znika on zupełnie, jak bańka mydlana. Czy to zaślepienie i niewiadomość, czy też zła wola, kazały p. D-mu i jego zwolennikom podstawić nazwę zamiast rzeczy i na podstawie tego pomięszania wykrzykiwać tryumfująco o turańskości Wielkorusów. Według terminologji administracyjnej, przyjętej w Rosji wielkoruskiej, miastem (gorod) nazywa się przeważnie tylko stolica gubernji lub powiatu. Miasta zaś, nie będące stolicą powiatu, są nader nieliczne i noszą nazwę miast pozaetatowych (zasztatnyj gorod). Tymczasem w granicach dawnej Rzeczypospolitej Polskiej jest mnóstwo miast i miasteczek, nie mających żadnego znaczenia administracyjnego i różniących się od wsi tylko większą ilością żydów i pewnemi „przywilejami“ albo raczej ciężarami miejskiemi. Tego rodzaju osad posiada także i Rosja Wielkoruska liczbę dosyć znaczną; nie nazywa ich jednak pompatycznie miastami, ale po prostu słobodami lub posadami.[2] Mają one zawsze cerkiew, są siedliskiem pewnych władz administracyjnych; w nich też odbywają się jarmarki,
- ↑ Por. między innemi: Przegląd etnograficzno-historyczny i literacki, poświęcony badaniom Polski i krajów sąsiednich. Kraków. 1875. Nr. 1, 5 marca, szp. 5 i 6.
- ↑ Sioło (село́) znaczy: wieś kościelna (cerkiewna) bez jarmarków, słoboda (слобода́) — wieś kościelna z jarmarkami, posad (поса́дъ) — siedlisko „asesora“ czyli naczelnika policji w części powiatu (станово́й прйставъ, da-
