cji społecznych. Rzeczywistość odbieramy więc głównie przez pryzmat symboli, którymi także sami się posługujemy, aby dostosować się do innych. Rzeczywistość, w której żyjemy, ma charakter dyskursywny, tzn. jest ona konstruktem powstałym w procesie negocjowania znaczeń. Dyskurs konstruuje, definiuje i wytwarza przedmioty wiedzy, które stają się w ten sposób zrozumiałe, a jednocześnie wyklucza inne sposoby pojmowania jako niezrozumiałe. Jest tu rozumiany jako uporządkowana forma wiedzy, wytworzona poprzez język, dzięki której obiekty materialne i praktyki społeczne zyskują obowiązujące znaczenie[1]; język stanowi zatem jedno z mediów odtwarzających porządek społeczny i jest odbiciem społecznych relacji władzy. Nadawanie znaczeń to proces uwarunkowany historycznie i kulturowo.
Nawiązując do pojęcia dyskursu i rozumienia języka (praktyk komunikacyjnych) jako narzędzia władzy, podejście krytyczne stara się zrozumieć rolę symboli i przedstawień kulturowych w procesach wytwarzania i narzucania mapy świata. Z uwagi na fakt, iż przestrzeń należy do podstawowych wyznaczników ludzkiej egzystencji, a większość ludzkich działań zawiera w sobie aspekt przestrzenny, język jest pełen wyrazów, pojęć, kategorii, form i archetypów związanych z przestrzenią, od zwyczajnie opisowych do najbardziej nasyconych ładunkiem emocjonalnym. Wszystkie kategorie przestrzenne, wytwarzane w dyskursie społecznym i politycznym, odgrywają ważną rolę w procesie postrzegania, wytwarzania, naznaczania i przyswajania przestrzeni. Są one często tak głęboko zakodowane w naszej psychice, że postrzegamy je jako niemal naturalne elementy składowe otaczającej nas rzeczywistości, nie zwracając uwagi na ich pochodzenie, znaczenie i symbolikę. Dyskurs geopolityczny pozwala na utrwalenie i instytucjonalizację form pisania i mówienia o terytorium. Powszechnie używane w geopolityce takie określenia, jak „Wschód”, „Zachód”, heartland, mittleuropa, „zasoby”, „centrum” posiadają swoje znaczenia i symbolikę, która jest pewną formą wiedzy, narzucającą pewien sposób myślenia o świecie[2].
Podejmując problem geopolityki jako kultury i dyskursu, irlandzki uczony Gearoid O'Tuathail analizował różnorodne publikacje i wyróżnił specyficzne obszary badawcze, które powinny stać się przedmiotem badań: geopolityczne wyobrażenia, geopolityczna kultura, geopolityczne tradycje, geopolityczne wizje, dyskurs geopolityczny oraz dyskurs geostrategiczny.
1) Geopolityczne wyobrażenia (geopolitical imaginations) ― każda grupa społeczna wykształca w toku swojego rozwoju pewne przekonania o otaczającym ją
