rakter działalności gospodarczej człowieka. Dlatego też geograficznie czynniki stanowiły zawsze elementarne podstawy i ramy rozwoju człowieka. Społeczeństwo i gospodarka nie rozwijają się w przestrzennej próżni i dlatego elementy fizycznego otoczenia człowieka, takie jak: położenie geograficzne, ukształtowanie terenu, klimat, bogactwa naturalne, stanowią podłoże kształtujące jednostkę, jej aktywność indywidualną oraz społeczną. Geografia służyła od zarania dziejów jako jeden z elementów interpretacji historii i procesów dziejowych[1]. Nie bez przyczyny grecki uczony Herodot, autor pracy zatytułowanej Dzieje, jest uważany zarówno za „ojca historii”, jak i „ojca geografii”. W jego pracy historia i geografia są związane w nierozerwalną całość jako elementy służące do refleksji nad dziejami ludzkości, nad losami państw i narodów, do poszukiwania praw dziejowych.
Geografię można postrzegać jako naukę o przestrzeni, w której zachodzi aktywność społeczna człowieka. Analizując i badając przestrzeń, dochodzimy do wniosku, że stanowi ona jeden z filarów naukowego poznania człowieka. Znacząca rola przestrzeni w życiu i działalności człowieka wynika z faktu, iż jest ona tym składnikiem, z którym stykamy się na co dzień. Przestrzeń wpływa na świadomość ludzi, co znajduje swoje odbicie w przejawach życia społecznego. Uznaje się niekiedy, iż istnieje zależność pomiędzy charakterem społeczeństwa a ukształtowaniem przestrzeni, którą grupa włada[2]. Miejsca, w których przebywamy, stanowią ważne zjawisko w świecie codziennych przeżyć, a między ludźmi a miejscem ich zamieszkania, powstają głębokie psychiczne i emocjonalne więzi[3]. Wskazuje się m.in., że związek z określonym terytorium jest elementem wpływającym na charakter zbiorowości etnicznych, dla których liczy się posiadanie „własnego miejsca na ziemi”, związanego z narodzinami społeczności i istotnymi fragmentami jej dziejów[4]. Jako czynnik łączności społecznej przestrzeń ma dwojakie funkcje: po pierwsze, wchodzi w grę zależność stosunków od odległości przestrzennych między członkami zespołu; po drugie — trzeba uwzględnić rolę obszaru podporządkowanego grupie w kształtowaniu się jej wyobrażeń. Jeżeli jakaś zbiorowość ludzka posiada wspólny teren, któremu jest podporządkowana, to teren ten nic tylko stanowi łącznik pomiędzy wszystkimi członkami grupy, ponieważ jest im wspólny i każdemu z nich na-
- ↑ Przestrzeń i polityka. Z dziejów niemieckiej myśli politycznej, wybór A. Wolff-Powęska i E. Schulz, Poznań 2000, s. 12.
- ↑ A. Wallis, Socjologia przestrzeni, Warszawa 1990, s. 44.
- ↑ D.J. Wamslej, G.J. Lewis, Geografia człowieka. Podejście behawioralne, Warszawa 1997, s. 254.
- ↑ B. Szacka, Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003, s. 242.
