wewnętrznej: — Kirkor przestaje być żywym człowiekiem. Motyw ten jest wzięty ze Snu nocy letniej, gdzie był zupełnie na miejscu jako w fantastycznej, lekkiej komedji. W Balladynie jest użyty ze szkodą dla akcji, chodzi tu bowiem nie o zewnętrzny bieg rzeczy, o przypadek załamania się mostu, sprowadzony wolą Goplany, który Kirkora mógł przywieść do chaty wdowy, ale o wewnętrzne życie człowieka, które w dramacie nie może być krępowane zewnętrznym, przemożnym wpływem. Chochlik,
mimo że jest powietrznym duchem, przypomina Kalibana lenistwem i niechęcią do swej pani, Goplany. Wreszcie powiedzenie Skierki o »czarach, które działają«, mimowoli przypomina analogiczne powiedzenia Prospera, a na wzór jego »burzy« i pożaru statku, podczas których nikomu włos z głowy nie spadł, dokonywa Skierka
złamania mostku pod karocą Kirkora, przyczem według rozkazu Goplany nie ma »szkodzić żywym, ani ludziom ni koniom«.
Burza doczekała się kilku polskich przekładów (ks. Ignacy Hołowiński, Józef Paszkowski, Leon Ulrich, Wojciech Dzieduszycki). Z pomiędzy nich najlepszy
jest przekład Paszkowskiego; wziąłem go też za tekst do tego wydania, poprawiwszy w kilku miejscach słabszy wiersz — i zastąpiwszy epilog i piosenki Arjela nowym przekładem.
