Strona:Wiktor Hugo - Rzeczy widziane 1848-1849.djvu/80

 Gdy się zbliżyły na odległość strzału, ogień rotowy buchnął z barykady, pokrywając bruk gwardzistami.
 Wówczas gwardya, podjudzona raczej niż nastraszona, rzuca się pełnym biegiem na barykadę.
 W tej chwili, na szczycie barykady ukazuje się postać kobiety, młodej, pięknej, rozczochranej, strasznej. Była to dziewczyna publiczna. Podnosi suknię aż do pasa, wrzeszcząc ku gwardzistom:
 — Podli! strzelajcie, jeśli się ośmielicie, w brzuch kobiety!
 Walka zaczęła być straszną. Gwardya me zawahała się. Salwa rotowa zwaliła nędznicę. Padła, wydając przerażający krzyk.
 Nastała chwila ogłuszenia, zarówno na barykadzie, jak i wśród napastujących.
 Naraz ukazuje się druga kobieta. Ta była i młodszą jeszcze i piękniejszą; prawie dziecko, conajwyżej lat siedemnastu. Co za straszna nędza! I ta była dziewczyną publiczną! Postąpiła jak jej poprzedniczka, wołając:
 — Strzelajcie, rozbójnicy!
 Strzelono. Padła podziurawiona kulami, na trupa pierwszej.
 Tak się zaczęła ta wojna.
 Trudno o coś smutniejszego i bardziej mrożącego serca. Jest coś ohydnego w tym heroizmie obrzydliwości, w którym wybuchała cała siła, jaką tylko słabość rozporządzać mogła; w tej cywilizacyi, napastowanej przez cynizm, a bronionej przez barbarzyństwo. Z jednej strony rozpacz ludu, z drugiej rozpacz społeczeństwa.