Strona:Wiktor Hugo - Nędznicy cz5.pdf/354

 — Panie baronie, błądzimy po manowcach.
 I poparł ten frazes wyrazistym młynkiem swych dewizek.
 — Co! — odparł Marjusz — zaprzeczam temu. Tożto oczywiste fakta.
 — To przywidzenia. Zaufanie, jakiem mię pan baron zaszczyca, obowiązuje mię powiedzieć mu to otwarcie. Przedewszystkiem prawda i sprawiedliwość. Panie baronie, Jan Valjean nie okradł pana Madeleine, i Jan Valjean wcale nie zabił Javerta.
 — A to dopiero! Dlaczego?
 — Z dwóch przyczyn.
 — Jakich? mów.
 — Oto pierwsza. Nie okradł pana Madeleine, ponieważ on sam Jan Valjean jest panem Madeleine.
 — Co ty pleciesz.
 Oto druga. Nie zabił Javerta, zważywszy, że go zabił sam Javert.
 — Co takiego?
 — Że Javert odebrał sobie życie.
 — Dowiedź! dowiedź? — wołał Marjusz odchodząc od zmysłów.
 Thenardier powtórzył skandując każdy wyraz:
 Inspe-ktor po-licji Ja-vert był znale-ziony mar-twy pod ły-żwą mo-stu Zamiany.
 — Ależ dowiedź!
 Thenardier wyjął z bocznej kieszeni obszerną szarą kopertę, która zdawała się mieścić papiery różnego formatu.
 — Mam moje akta — rzekł spokojnie.
 — I dodał:
 — Panie baronie, w interesie pańskim pragnąłem dobrze poznać Jana Valjean. Utrzymuję tedy, że Jan Valjean i Madeleine to jeden i ten sam człowiek, utrzymuję dalej, że Javerta zabił sam Javert, i mam na to dowody. Nie piśmienne dowody — pismo jest podejrzane — pismo może kłamać, ale dowody drukowane.