Strona:Wiktor Hugo - Człowiek śmiechu (wyd.1928) T.3-4.djvu/114

Jedyny to bowiem wypadek, w którym podobny pieniądz może być użyty, jak o tem wyraźnie stanowi ustawa, unieważniająca jego wartość obiegową, co rzeczywiście miało miejsce w roku trzecim panowania Henryka V. Następnie prawo mieć będziesz i użycie scorti ante mortem, poczem zostaniesz zdławiony na szubienicy. Oto korzyść szczerego wyznania. Czy zechcesz teraz być posłusznym?
 Powiedziawszy to, umilkł i czekał. Delikwent ani się ruszył.
 Szeryf mówił dalej:
 — Człowiecze! W milczeniu ucieczki szukać daleko więcej niebezpieczeństwem jest, niż ocaleniem. Uporczywość zbrodnicza jest i potępienia godna. Kto przed sprawiedliwością usta zamyka, wiarołomcą jest wobec państwa. Nie trwaj dłużej w nieposłuszeństwie pasierbiem. Zastanów się nad tem, żem tu monarchy wyobrazicielem. Na pytania moje jemu odpowiedzieć chciej. Wiernym poddanym bądź.
 Nieszczęśliwy jęknął głucho.
 Szeryf prawił dalej:
 — Otóż, po upływie siedem dziesięciu dwóch pierwszych godzin próby, znajdujemy się wreszcie w dniu czwartym. Człowiecze! Chwila to dla ciebie stanowcza. W dniu to dzisiejszym, stosownie do przepisów prawa, przypada dla ciebie stawienie na oczy.
 — Quarta die, frontem ad frontem adduce — mruknął urzędnik.
 — Mądrość prawodawcy — ciągnął dalej szeryf — wybrała z umysłu tę chwilę ostateczną, ażeby za jej współdziałaniem osiągnąć to, co przodkowie nasi nazywać zwykli „sądem z śmiertelnego zimna“, zważywszy zwłaszcza, że to jest pora, w której ludziom zawierzyć można na słowo. Tedy dość tu jest wymówić tak lub nie.
 Urzędnik sądowy ze swej strony poparł to twierdzenie.
 — Judicium pro frodmortell, quod homines credendi sint per suum ya et per suum na. Ustawa króla Adelstana, w tomie pierwszym, na stronicy setnej siedemdziesiątej trzeciej.
 Była chwila przerwy, w czasie której szeryf pochylił ku nieszczęśliwemu surowe oblicze.