Strona:Wacław Sieroszewski - Ocean II.djvu/306

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

4) „Siedlisko na stolicę osady wybrane powinno być zdrowe i niczego opuścić nie trzeba dla zapewnienia tej korzyści tak istotnej dla życia ludzkiego.
5) „Konieczną jest potrzebą, dobrym sposobem, czy orężem zająć najlepsze dla okrętów stanowiska i grunty jak najżyźniejsze, zabezpieczyć sobie nareszcie żeglugę i komunikację na przedniejszych rzekach, a to wszystko w celu podgarnięcia wszelkich odnóg handlu i posunięcia rolnictwa do najwyższego stopnia, iżby zapomocą tych dwu jedynych środków przemysł i rękodzieła kwitnącemi uczynić.
6) „W zakładaniu jeszcze osady unikać należy owych regularnych, długiej pracy i wielkiego kosztu potrzebujących fortyfikacyj. Najmocniejsze zaś twierdze budować wypada wewnątrz kraju, przeto by uniknąć owych nagłych i niespodziewanych napadów, które najprędzej ruiną grożą. Przy zachowaniu tej ostrożności, niema się czego od obcych lękać osada, i utrzyma się dłużej, niż inna, przy zdobytej przez siebie prowincji, i chociaż nieprzyjaciel oną napadnie, chociaż podbije nadbrzeżną jakową fortyfikację, daleko mu jeszcze do tego, by snadnie w takowym razie opanował całą krainę.
7) „Powinna być liczba jak najmniejsza w osadzie Rad i Kantonów, tudzież osób je składających. Tyle ich tylko używać należy, ile nieodbitą jest potrzebą do prowadzenia interesów kolonji.