na żelazo od jakutów, gdyż niewiadomo czy kiedykolwiek umieli pławić kruszce. Georgi twierdzi że nie umieli (część III str. 45). O jakutach przeciwnie powiada: „oni umieją pławić żelazo i nieźle kują... szczególniej kowale Wilujscy...“ (część II, str. 172). Strahlenberg opowiada o kotłach
.jpg)
.jpg)
jakuckich, że: robią w nich dno z żelaza a boki z kory brzozowej, wszystko zaś tak urządzone, że woda się nie wylewa i boki nie przepalają...[1] Prócz ostrzów strzał, zdaje się jednakowych w całej Syberyi, zachowali jakuci niektóre starodawne formy żelaznych narzędzi i oręża. Do nich należy przedewszystkiem dzida wojenna „batas“. Żelaziec jej ma półtorej stopy długości i 1½ cala szerokości w najszerszem miejscu. Grzbiet prosty, 1/8 cala gruby, ostrze wypukłe. Rękojeść brzozowa, na końcu grubsza, często bywa oklejona skórą czarną i okręcona żylnemi nićmi. Niekiedy upiększają ją paseczki, kunsztownie wstawionej kory brzozowej lub kości. „Batas przedstawia się pięknie i był ulubionym orężem jakutów. „Batasem“ można jak naszą kosą bojową i kłuć i rąbać. „Batyja-chotochan“ oszczep myśliwski jest doń podobny, ale nie tak wykończony i wytworny, ostrze ma szersze, rękojeść grubszą. Ostrza tych oręży, zwykle bardzo starannej roboty, czasami upiększone srebrnemi lub miedzianemi inkrustacyami, mają charakterystyczny szczegół: są toczone zawsze z prawej strony, gdy tymczasem inne narzędzia domowe: siekiery, noże, kosy, Jakuci zawsze toczą z lewej. Piękne są również starożytne miecze jakuckie (bołat) — długie, wązkie i proste, jak dawne miecze katowskie. Siekiera jakucka (sügä) też zachowała do ostatnich czasów swój kształt starożytny. Jest wązka 2½ do 3 cali, równa w obuchu i ostrzu, nie ma bródki i żadnych dodatków, ostrze ma prawie proste, klinowe, co wszystko bardzo ją
- ↑ „Das Nord — und Ostliche Theil von Europa und Azia“. Stockholm 1739 str. 377.
