Strona:Władysław Sterling - Dziecko psychopatyczne.pdf/13

— 11 —

indywidualność ucznia i potrafi wpłynąć w sposób pobudzający na jego proces myślenia.
 Daleko znaczniejsze odchylenia od normy wykazuje dziedzina woli u dzieci psychopatycznych; to też postępki ich bywają często wynikiem różnorodnych i sprzecznych niejednokrotnie motywów, a wprowadzenie w czyn zamierzenia jest zależne często od najzupełniej przypadkowych stanów nastroju i afektu i swojem paradoksalnem ukształtowaniem zastanawia nieraz nietylko otoczenie, ale i samo dziecko. Pozatem same akty woli stają się dla dzieci takich często źródłem niezadowolenia i złego samopoczucia, a gra motywów, poprzedzająca postępek, zamącona jest odrazu przez obawę nieudania się i niepowodzenia. Poczucia te stają się z biegiem czasu źródłem niepewności i nieśmiałości, a przedewszystkiem braku zaufania do samych siebie u tego rodzaju dzieci psychopatycznych. Nieliczne, a tak niepomyślne, doświadczenia dziecka na drodze do samookreślenia stają się, jak to subtelnie analizuje Kraepelin, powodem, że rezygnuje ono zczasem z tego najważniejszego prawa osobowości, oplatając się bluszczowo dookoła indywidualności silniejszych. Z tej to właśnie kategorji rekrutują się typy dziecięce i młodzieńcze, określane przez psychopatologję francuską nazwą „les instables”, które przejmują się łatwo sposobem myślenia, zachowania, a nawet wyrażania się osób ze swego najbliższego otoczenia i szczególnie podatne są na wpływ sugestji. Ważne jest bardzo, że takie typy psychopatyczne nietylko z łatwością poddają się sugestji osób zdrowych, o silnej woli i wyrobionym charakterze, ale w jeszcze znaczniejszym stopniu podlegają wpływowi innych osobników psychopatycznych. Tem właśnie daje się wytłumaczyć powszechnie znany fakt grawitacji ku sobie osobników psychopatycznych, przejawiający się w wytwarzaniu się pomiędzy nimi związków przyjaźni, małżeństw oraz sekt, hołdujących krań-