Strona:Władysław Abraham - Najdawniejsze statuty synodalne.djvu/46

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

ewentualność, że właśnie we Lwowie nasz zabytek został ułożony, tem bardziej, że przemawia za tem pochodzenie rękopisu, w którym się on mieści. Wątpliwość mogłaby tylko zachodzić pod tym względem, czy są to statuty diecezjalne czy prowincjonalne lwowskie. Uznaliśmy je jako prowincjonalne, polegając na nagłówku ich w rękopisie. Nagłówek ten, wypisany czerwoną farbą bardzo wyraźnie i starannie: »Statuta provincialia breviter«, nie budzi żadnej wątpliwości a początek statutów zdobi ładny czerwony inicjał. Powołano wprawdzie w tekście statutów dwukrotnie statuty prowincjonalne (c. 10 i 54), tak jak gdyby one same były djecezjalnemi, lecz może to jest zwrot stylistyczny, który właśnie tyczy się tych samych statutów prowincjonalnych a nie innych przedtem w arcybiskupstwie lwowskiem lub halickiem wydanych.
Skąd jednak mogły się te statuty dostać do statutów poznańskich? Zapożyczanie się wzajemne na polu ustawodawstwa średniowiecznego kościelnego było rzeczą zwykłą. Mogła kodyfikacja Trąby brać całemi ustępami materjał ze statutów mogunckich lub praskich, mógł też Laskary sięgnąć do statutów lwowskich, tem bardziej, że prowincja lwowska weszła w skład nowej prowincji prymacjalnej gnieźnieńskiej, i na synodzie łęczyckim z r. 1422 była zdaje się reprezentowana już »universa Polonica ecclesia« (Długosz, Hist. IV, str. 288—289); nie jest też wykluczoną możliwość, że statuty lwowskie były rzeczywiście przeróbką dawnych z XIV wieku statutów poznańskich, którą znowu biskup Andrzej zużytkował, źródeł bowiem tych statutów z rękopisu 1627 ani ich redaktora nie znamy.
Kiedy się odbył synod lwowski, na którym statuty te wydano, nie można przy dzisiejszym stanie źródeł bliżej oznaczyć. W dawniejszych pracach moich podałem wszystkie wiadomości o zjazdach lub synodach lwowskich z wieku XV, jakie dotąd znaleść mogłem, a są to: zjazd z 19 czerwca 1406 jeszcze z czasów metropolji halickiej (Jakób Strepa, str. 110, dodatki nr. X), zjazd z 28 września 1419 (Założenie biskupstwa łacińskiego w Kamieńcu podolskim, str. 28) i synody z lat 1437—1447 (Gazeta kościelna 1908 nr. 44, Kilka szczegółów o synodach lwow-