Strona:Władysław Abraham. Z dziejów dawnego biskupstwa łacińskiego w Łucku, KH 51 (1937).pdf/3

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

et citati, requisiti nec per se nec per nuncios comparuerunt[1]. Z góry więc należałoby przypuszczać, że owo stanowisko biskupów łuckich, nie polegało jedynie na ich jakichś osobistych ambicjach, aby podlegać wprost prymasowi jako pierwszemu dostojnikowi Kościoła polskiego, lecz, miało jakieś głębsze przyczyny, wypływające najprawdopodobniej z dziejów powstania organizacji naszego Kościoła w tych stronach. Pirawski owe historyczne tradycje zupełnie zamącił wywodząc początki biskupstwa łuckiego z biskupstwa misyjnego XIII w. w Łukowie[2], nic też nie wiedział o pierwszych próbach utworzenia biskupstwa łuckiego, gdy byt biskupstwa włodzimierskiego był już ugruntowany i gdy w. ks. Witold miał własne plany polityki kościelnej, odmienne od planów dworu polskiego. Różnice tych planów odbiły się zwłaszcza na ziemi spornej pomiędzy Polską i Litwą, na Wołyniu. Kiedy bowiem Witold dążył do utworzenia dla Litwy osobnej metropolii, któraby i cały Wołyń objąć miała[3], dwór polski starał się znowu, korzystając z organizacji Kościoła wschodniego w tej ziemi, obejmującej dwa biskupstwa łuckie i włodzimierskie, utworzyć obok istniejącego biskupstwa włodzimierskiego nowe biskupstwo w Łucku[4], podległe metropolii halickiej, później lwowskiej.

 Na te ówczesne wypadki już dawniej zwracałem uwagę[5], obecnie chciałbym tylko przypomnieć, że tym pierwszym biskupem łuckim został przez papieża Bonifacego IX zamianowany 12 maja 1404 kapelan papieski karmelita Świętosław syn Jarosława, zdaje się z Czech pochodzący[6]. We formie swej była to nominacja biskupa misyjnego, lecz zyskał on oparcie pewne u ówczesnego arcybiskupa halickiego Jakuba. I kiedy brał udział na synodzie czy zjeździe biskupów w r. 1406 we

  1. ↑ Zob. Akta synodu prowincjonalnego lwowskiego w r. 1564 odbytego wyd. X. Seweryn Morawski, str. 16. Biskupem łuckim był wówczas Jan Andruszewicz.
  2. ↑ L. c. str. 36.
  3. ↑ Cod. ep. s. XV. t. II, nr. 89.
  4. ↑ Była już o tym mowa w lutym 1375. Theiner, V. Monum. Pol. t. I., nr. 966.
  5. ↑ Abraham, Udział Polski w Soborze pizańskim 1409. Rozpr. Wydz. hist. fil. 47, str. 148/9 i Jakób Strepa, str. 56 n.; także ks. Fijałek, Biskupstwa wołyńskie Polski i Litwy w swych początkach, Sprawozd. Ak. Um. Wydz. fil. za kwiecień 1911.
  6. ↑ Monumenta Vaticana res g. Bohemicas illustr. V. nr. 649, 1466 i 2197.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:Władysław_Abraham._Z_dziejów_dawnego_biskupstwa_łacińskiego_w_Łucku,_KH_51_(1937).pdf/3&oldid=2013635”