Strona:Władysław Abraham-Początki prawa patronatu w Polsce.djvu/49

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

krępowały lub uszczuplały i naruszały jego majątek.[1] Tém samém więc miały ustać wszelkie dawniejsze prawa fundatorów i adwokatów, a w ich miejsce miało wstąpić określone ustawami kościelnémi prawo patronatu. Prawa do nadawania urzędów kościelnych zwalcza drugi ustęp „De iure patronatus et collatione sacerdotiorum“ zakazując samowolnego ustanawiania godności kościelnych, lub znoszenia urzędów, instytuowania lub składania z urzędu, gdyż tego rodzaju prawa nie mieszczą się wcale w przyznaném prawie patronatu.[2]

Z ustawami temi i praktyka w równéj szła mierze. Przy każdéj fuudacyi nowéj udawano się do władzy kościelnéj o zezwolenie na nią, chociażby fundatorem był panujący, biskup zaś badał, czy kościół jest należycie

  1. c. 46 ed. Helcla (c 54 ed. Hubego) „Statuimus quod nulla persona ecclesiastica aut etiam secularis cuiuscunque sit existentie ordinis dignitatis vel status, vel sub pretextu iuris patronatus, quod se habere dicat, contendat vel asserat, aut in veritate habeat in aliquibus monasteriis vel ecclesiis nostre legationis, seu alio quocunque pretextu vel modo, monasteria vel ecclesias predicta, in quibus iura hiuusmodi se habere contendunt, aut aliquid de bonis vel iuribus ad ipsas ecclesias vel monasteria spectantibus, per se vel alios occupare, vendere, donare, permutare, locare aut alio modo quocunque alienare, seu bona ipsa aut fructus aliquos, in perpetuum vel ad tempus aut alias in feudum sive pignus dare, concedere vel recipere, aut aliquid aliud circa dispositionem et ordinationem ecclesiarum et monasteriorum predictorum, seu bonorum mobilium vel immobilium aut se moventium, iuriumque corumdem propria auctoritate attentare presumant, veris patronis ecclesiarum et monasteriorum legationis prefate, in quibus ecclesiis et monasteriis ius obtinent patronatus iure competenti occasione huiusmodi patronatus in tantum, in quantum in hac parte patronis ecclesiarum canonica instituta concedunt“.
  2. c. 47 (c. 54 i 55 ed. Hubego). „Statuentes et expressius prohibeutes, ne alique persone ecclesiastice aut eciam seculares, quibus de monasteriis vel ecclesiis huiusmodi sunt donationes, concessiones, vel collationes facte, vel in posterum fient, aliquid nisi quantum patronis canonica iura