Strona:Władysław Abraham-Początki prawa patronatu w Polsce.djvu/36

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

praw[1], już to panujący sami się ich zrzekają[2]. Nie prędko jednakowoż prawa te wyszły z użycia, bo w r. 1268 ks. Władysław Opolski zakładając klasztor w Orłowie i poddając go jurysdykcyi opata tynieckiego przekazuje mu także prawo „constituendi et confirmandi electum abbatem... seu etiam electum cassandi“, któreby widocznie do niego w innym razie należało[3]. Na istnienie tego rodzaju praw, gdyby akty w tym właśnie kierunku były zupełnie niepodejrzane mógłby wskazywać oryginalny zwrot znajdujący się w dwóch dokumentach potwierdzających swobody kościoła Płockiego z r. 1239[4] książąt Konrada i Bolesława w słowach: „Et hec omnia et alia, que mihi et meis successoribus competere possint, nihil iuris, utilitatis vel dominii temporalis nisi spiritualia reservando, perpetuo donavi“. Słów tych bowiem inaczéj chyba tłumaczyć nie można jak tylko, że książęta zrzekając się wszelkich praw do majątku kościelnego, zastrzegają sobie nadawanie godności kościelnych, gdyż

  1. ↑ KDWP. I. Nr. 42 (cyt. bulla Innocentego III. do Władysława Laskonogiego z r. 1207) „Porro cum ex consuetudine generali prouincie circumstantis ad locorum episcopos spectet collatio prebendarum, tu prebendas Gnesnensis ecclesie vel ipse conferre moliris, vel aliquibus facis interdum pro voluntate tua per impressionem conferri“ a podobnie w drugiéj bulli z tego samego roku do Henryka Kietlicza adresowanéj (ibid. Nr. 57) „ne in ipsa ecclesia et in episcopalibus ecclesiis tue iurisdictioni commissis per secularem potestatem beneficia ecclesiastica conferantur“.
  2. ↑ r. 1234 w przywileju Władysława Odonicza dla katedry gnieźnieńskiéj (KDWP. I. Nr. 174. czytamy „Renuncio eclam omni ordinationi spiritualis iuris, tam domorum religiosarum quam secularium ecclesiarum]]“, a w r. 1249 w przywileju ks Bolesława dla katedry wrocławskiéj (ibid. Nr. 598) „Nec alicui de cetero beneficium ecclesiasticum inordinate auferemus, sed si quis clericus adeo excesserit, ut aliquo premissorum videatur dignus, de hoc coram episcopo in iudicio cum ipso experiemur... Item non faciemus aliquam eiectionem vel inductionem religiosorum violenter, sed si quid in huiusmodi racione iuris patronatus nobis fuerit faciendum, hoc faciemus sine violatione immunitatis ecclesiastice“.
  3. ↑ Kodeks dyplom klaszt Tynieckiego Nr. 23.
  4. ↑ Kodeks dyplom. ks. Mazowieckiego Nr. 13 i 14.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:Władysław_Abraham-Początki_prawa_patronatu_w_Polsce.djvu/36&oldid=2828205”