Strona:Władysław Abraham-Początki prawa patronatu w Polsce.djvu/18

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Dobra te odtąd miał kościół posiadać iure hereditario[1], perpetuo,[2] pleno jure,[3] oddaje mu się je in perpetuum,[4] in usum liberrimum[5] a zwroty te świadczyćby mogły, że kościół stawał się dóbr tych właścicielem, że więc na niego przechodziło zupełne prawo własności. Tymczasem jednak wyrażenie, które najwięcéj odpowiadałoby scharakteryzowaniu tego prawa t. j. posiadanie iure hereditario nie zawsze posiada to znaczenie. I chłopów bowiem, których własność zupełną nie była, zwą źródła nawet XIII wieku heredes i oni również dzierzą ziemię iure hereditario[6], chociaż wątpliwości nie podlega, że właścicielem téj ziemi był ktoś inny. Terminologia źródeł więc do ocenienia, czy kościół mógł być w wieku XII właścicielem nieruchomości, nie wystarczy. Pomimo tego jednak na pytanie to odpowiedzieć musimy twierdząco, spotykamy bowiem w źródłach przykłady wolnego rozrządzania nieruchomościami ze strony kościoła, co za zupełném prawem własności przemawia. I tak w roku 1177 zatwierdza Mieszko Stary zamianę dóbr między klasztorem w Lubiążu a Konradem i Moykiem synami Stoygniewa; w roku 1161 Marya, żona Boleslawa Kędzierzawego, zamienia swe wsie z Kapitułą krakowską, w r. 1192 poświadcza biskup Pełka nabycie wsi przez klasztor Jędrzejowski od Niegosława pod tytułem obciążającym[7] itd., akty te więc świadczą wymownie, że kościół posiadał prawo wolnego rozrządza-

  1. ↑ r. 1145 KDWP. I. Nr. 11, r. 1198 ibid, Nr. 34. (hereditates) r. 1208 ibid. Nr. 63 i 64 itd.
  2. ↑ r. 1146 KDWP. I. Nr. 12 r. 1161 KDMP. II. Nr. 383 r 1149 Schirrmacher Urkb. d. Stadt Liegnitz Nr. 1.
  3. ↑ 1206 KDKat. kr. Nr. I. Nr. 6.
  4. ↑ r. 1177 KDWP. I. Nr. 22. r. 1178 KDMP. I. Nr. 1, 3.
  5. ↑ r. 1153 KDWP. I. Nr. 18 r. 1153 KDMP II. Nr. 372.
  6. ↑ r. 1178 KDWP. Nr. 23 Coqualiz camerarium meum et fratres eius cum hereditate eorum. r. 1209 ibid. Nr. 65 książe nadaje również klasztorowi villam Lubogosch et eius heredem Wrocis, podobnie r. 1235 ibid. Nr. 184 i Stenzel Liber fundationis claustri S. Mariae V. in Heinrichow str. 21 i 43.
  7. ↑ KDWP. I. Nr. 22 KDKat. kr. Nr. 1 KDMP. I. Nr. 3.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:Władysław_Abraham-Początki_prawa_patronatu_w_Polsce.djvu/18&oldid=2796388”