Strona:Uwagi nad językiem Cyprjana Norwida.djvu/30

pierwiastka, np.: «obiema rekami nikłych walczym rozbójników» (Epos nasza — składnia słowa: zwalczać); «barwę dziwiąc jej krzyczącą» (Tłum. z Danta — składnia słowa: podziwiać); «istotę słonił mi wielki człowiek osobą» (Kleopatra — składnia słowa: zasłonić);
 2) słowa nieprzechodnie poczytuje za przechodnie, np.: «powraca wejrzenie swe ku ziemi» (Tyrtej), «deszcze (4 przyp.!) pszenicznych ziarn prószy» (Fortepian Chopina);
 3) wskutek pewnej asocjacji treściowej daje Norwid słowu składnię słowa zbliżonego znaczeniem, np.: «rozmyślając (rozważając) rzeczy minione», «nie chroń się (wystrzegaj się) smutku sprawiedliwego» (Garstka prochu); «(lubując (kochając) giętkość», «wielkie charaktery słynne (sławione) przez klasyków», «winne (zawdzięczające) wielkości pomiar ciszy niewolników», «troszcząc się (zajmując się) literą», «z dniem ciemność różną (poróżnioną = różniącą się) (Quidam); «zwyczaj uważa (przedstawia sobie) dziecko jako ogniwko» (Pięć zarysów); «Romę marzył» (przedstawiał sobie) (Quidam); «niech nie wiemy (znamy) zła» (Nieskończony).
 d) Z innych form charakterystyczne są takie: «a kto rzecz-by spisował i połączyć chciał, pewno ciąg-by gorzej popsował» (Zwolon); «ciemność jak ogień obejma» (Pompeja); «w powietrzu, które nagaba sumienie» (Quidam); «zostawuje» (Za kulisami); «oczekiwają» (Przyjacielowi); «powój ima promienia» (Wieczór); «jęła mówić» (Quidam); «nazowie się Pańskim żołnierzem» (Wigilja); «sama go doskonałość rozmieta» (Fortepian Chopina).
 Ze zwrotów wynotować można takie prowincjonalizmy: «strach mi ciebie» (boję się o ciebie), «już poczynał się mieć do przekwitu» (Wędrowny sztukmistrz); «rozesnuł się do czysta» (To rzecz ludzka); «granit się poczuł na wyjrzeniu», «nic k'temu niema ani przeczy» (Quidam).
 Oryginalna jest forma: «I obrzydliwem będzie wie-