Strona:Theodore Roosevelt - Życie wytężone.pdf/61

protestanci, katolicy i żydzi chodzą, do tych samych szkół, uczą, się tych samych przedmiotów, grają, w te same gry i są, zmuszeni ostrą, i brutalną demokracyą życia dziecinnego do dawania miary własnej wartości, to będzie niemożliwem zrobić z nich później prześladowców jakiejbądź wiary. Ameryka jest zabezpieczona od klęsk prześladowań religijnych.
 Jesteśmy też w każdym razie bardziej zabezpieczeni, niż dawniej od klęski rywalizacyi o Unię. Wojna z Hiszpanią była najabsolutniej najsprawiedliwszą z wojen obcych, w których brał udział naród w XIX wieku, a nie najmniejszą z jej dobrych stron była jedność, wytworzona między synami ludzi, którzy niegdyś nosili szare i niebieskie mundury. To oznaczało ostatecznie absolutny zgon dawnej antypatyi. Oczywiście tu i owdzie tli się jeszcze ogień pod popiołami, ale cały kraj wogóle zaczyna się coraz bardziej szczycić wartością, abnegacyą, wiernością ideałowi, której zarówno dali dowody żołnierze obu stronnictw wojny domowej. Teraz — wszyscy jesteśmy zjednoczeni. Wszyscy radujemy się, że Unia została przywrócona i wszyscy zarówno jesteśmy wobec niej lojalni, z ręką w ręce. Z ogólnem uznaniem niesłychanego znaczenia utrzymania Unii przyszło także uznanie tego faktu, że w czasie wybuchu wojny domowej ludzie nie mogli zerwać i wyzwolić się od przyzwyczajeń i tradycyj, któremi byli napojeni od wielu pokoleń i że ludzie Północy i ludzie Południa byli zarówno lojalni wobec wzajemnych podniosłych ideałów obowiązku, kiedy dobywali miecza, albo przykładali ka-