Tymczasem spuszczano trumnę starego Bircha do grobu. Harvey zachowywał się z powagą i spokojem, jakie przystoją męskiemu żałobnikowi w podobnej chwili. Katy przypadła rola wykazania tkliwych uczuć płci słabszej. Bywają natury, które zdolne są do płaczu tylko w odpowiedniem towarzystwie, i podżyła dziewica należała do nich. Rozejrzawszy się po gromadce obecnych, gospodyni zauważyła, że oczy znajdujących się wśród nich paru kobiet zwrócone są na nią w uroczystem oczekiwaniu, i to podziałało niezwłocznie. Rozpłakała się rzewnie, co zjednało jej ogromne współczucie widzów i opinję tkliwego serca raz na zawsze. Muskuły twarzy kramarza drgnęły, a gdy pierwsze grudki ziemi padły na trumnę z tym głuchym łoskotem, który tak wymownie świadczy o doczesności człowieka, cała jego postać zatrzęsła się konwulsyjnie. Pochylił się, jak gdyby przytłoczony nadmiarem bólu, palce zwieszonych bezwładnie wzdłuż ciała rąk poruszały się nerwowo, twarz przybrała wyraz zdradzający straszliwą mękę duszy, lecz trwało to chwilę tylko. Zmógł się i stanął wyprostowany, z podniesioną głową, a na ustach jego zaigrał cień uśmiechu, jak gdyby wywołany świadomością odniesionego nad samym sobą zwycięstwa. Prędko zasypano grób; dwa duże kamienie, ułożone po obu końcach, oznaczały jego miejsce, a trochę zwiędłej darni, nędznej jak dola zmarłego, okryło ubożuchną mogiłę. Po skończonym obrządku sąsiedzi, którzy usłużnie kwapili się w jego spełnieniu, zdjęli kapelusze i stali patrząc na Harveya, który teraz istotnie zrozumiał, że jest sam na świecie. Odkrył także głowę, zawahał się chwilę dla nabrania potrzebnych sił i przemówił:
— Przyjaciele i sąsiedzi, dziękuję wam za waszą obecność i pomoc przy pogrzebaniu zwłok mego ojca.
Nastąpiła tradycyjna cisza po tem tradycyjnem przemówieniu, i gromadka rozeszła się milcząco. Parę osób odprowadziło Harveya i Katy do ich domu, lecz z szacunkiem cofnęło się od progu. Jeden tylko czło-
Strona:Szpieg powieść historyczna na tle walk o niepodległość.pdf/200
Ta strona została przepisana.
194
