Strona:Stefan Pawlik - Z naukowej wycieczki Dublańczyków do Wielkopolski.pdf/23

pokrywa się baranami Rambouilletami. Lichsze okazy jako półroczne podpasione sztuki, zasilają jatki berlińskie. Zwrot w produkcyi więcej ku mięsu jak ku wełnie jest tym więcej charakterystycznym, że owczarnia w Oporowie dzięki wytrwałej i umiejętnej pracy doświadczonego właściciela, może się pochlubić pierwszorzędnemi odznaczeniami na wystawach wszechświatowych.
 Z chwilą umniejszenia hodowli owiec, poświęcono nakłady i pracę bydłu rogatemu i trzodzie chlewnej, a te rodzaje produkcyi wskazywały nie same tylko warunki ekonomiczne, ale i znaczne ilości odpadków z powstających przemysłów jakoto z cukrowarstwa: wytłoki buraczane, z gorzelnictwa: braha i z mleczarstwa: mleko chude i serwatka.
 W Bobulczynie mniej krów, przeważa kierunek opasowy; znaczna ilość bydła w celach opasowych dokupywaną bywa w Prusach wschodnich; za centnar żywej wagi płaci się od 25—26 marek, opasy zaś sprzedawane bywają po 32—36 marek. Kupuje się wołki 2 i 3 letnie nizinnego pochodzenia, najczęściej wschodnio-pruskie holendry, dobrej budowy, które w okresie 3 do 4 miesięcy opasają się dosyć łatwo. Podstawą tych opasów są wytłoki buraczane z sieczką, wywary gorzelniane, ziemniaki, część buraków pastewnych, bardzo mało siana i koniczu, i w końcu makuchy. Wytłoki buraczane dołowane w prymitywny sposób w jamach ziemnych, bywają bardzo chętnie przez bydło jedzone. Bydło zmienia się 3 do 4 razy do roku.
 Drugim rodzajem użytkowego bydła są krowy mleczne, utrzymywane cały rok na stajni. Są to przeważnie wschodnio-pruskie holendry, których figury nie ustępują oldenburgom, pełne za łopatkami, dobrze zasklepione, kwadratowe, często doskonałe dójki; wagi 500—600 kg. Karmę stanowią wytłoki buraczane z sieczką, buraki, ziemniaki, wywary z dodatkiem 1 kg makuchu i 1½—2 kg grysu.
 Udoje n. p. w kluczkowskiej stajni dochodzą 3000 litrów rocznie od sztuki, w szeregu lat dzienny udój wynosi od 8¾—9¼ litra. Zadziwiającem jest, iż bydło to od 30 lat nie zapadało na epidemiczne choroby i brak ruchu (z wy-