Strona:Stanisław Załęski - Jezuici w Polsce T. 1 Cz. 2.djvu/312

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wowany do stopnia doktora św. teologii, wykładał od 1580—1594 naprzód filozofię, potem teologię. A nietylko wykładał, nietylko zwalczał heretyków, zwłaszcza Andrzeja Wolana w dysputach i pismami, ale wyuczywszy się języka żmudzkiego, razem z O. Kryskim towarzyszy biskupowi Gedroicowi w jego wizytach pasterskich po Żmudzi 1587, katechizując, każąc, spowiedzi słuchając i wycinając święte dęby. W roku 1594 powołano go z Wilna do Rzymu na katedrę teologii, i tu on zakończył uczony swój żywot w późnej starości 27 stycznia 1648.
Z wileńskich jego czasów, znamy cztery dysputy ogłoszone drukiem i cztery rozprawy teologiczne w łacińskim języku. Mianowicie ważne dzieło drukowane (w Wilnie 1580 i w Rzymie 1580 i 1640 r. p. t. „O prawdziwym i jedynym prymacie św. Piotra, księcia apostołów“ (Wilno 1580) i drugie: „O życiu i cudach Lutra, Kalwina i Bezy“ 1586 r.
Z licznych dysput teologicznych, głośną była młodego akademika Jędrzeja Jurgiewicza „O czci świętych obrazów“ (w Wilnie 1584 r.) wymierzona wprost przeciw jadowitej i grubiańskiej Wolana broszurze: Idololatriae Lojolitarum Vilnensium oppugnatio 1583. Prezydował dyspucie O. Vega.
Wolan, jak już wiemy, zwalczał dzieło Skargi „Siedm filarów, na których stoi katolicka nauka o najśw. Sakramencie“, a kilka lat przedtem wydał: „Obronę starodawnego Kościoła nauki o Eucharystyi“. Otóż pierwszą Wolana książkę przeciw Skardze zwalczają tezy teologiczne o Najśw. Sakramencie, wystawione przez O. Vegę na dysputę publiczną 1585; przeciw zaś „Obronie“ Wolana urządził dwie dysputy na temat: „Nauka ewanielii i apostołów o przenajśw. ofierze mszy św. podzielona na tezy“ 1586; oraz: „Dysputa o udzielaniu komunii św. pod jedną tylko czy też pod dwiema postaciami“. Widzimy więc tutaj praktyczne zastosowanie szkolnych dysput do obrony katolickiego dogmatu przed napaścią heretyków.
Po wyjeździe z Wilna, Vega zaniechał na długo pióra, dopiero 1639 r. wydał w Rzymie rozprawę: „Kwestye wybrane o wolnej woli Boga i człowieka a przeznaczeniu, według zgodnego zdania najznaczniejszych teologów czasów naszych[1].


  1. Rostowski 153. Backer et Sommervogel VIII, 525—527 Brown 414.