Strona:Stanisław Załęski - Jezuici w Polsce T. 1 Cz. 2.djvu/286

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

i mówca znamienity, w dziele swem: „Speculum clericorum Zwierciadło kapłanów“, przymawiał Skardze, że „niedawno, z pierwszej mównicy“ padła nauka błędna o dziesięcinach. Markotno to było Skardze, żalił się o to przed kard. Maciejowskim, który obydwóch tych zacnych mężów pogodził. Trudniej było z kapitułą krakowską, która przymówkę o przywłaszczanie dziesięcin plebańskich wzięła jako obrazę i despekt i wyprawiła delegatów do Skargi „z cierpkiemi wymówkami“ i zdaje się, że Skarga musiał przepraszać[1].
Bywało, że i panowie obrażali się na Skargę, gdy im podszywanie ambicyi i prywaty pod dobro publiczne na oczy wymiatał; gdy przestrzegał przed ich machinacyami dobroduszną szlachtę, wołając: „owi królikowie wszystko wam popsują i was pogubią”. Musiały z powodu tych kazań pójść częste skargi na Skargę do prowincyała, a nawet jenerała zakonu, skoro ks. Birkowski w mowie żałobnej wyraźnie wspomina, że „z pokorą przyjmował upomnienia starszych, miarkujące jego żarliwość kaznodziejską“.
Przeciwności te nie psuły mu, ani odbierały animuszu do walki z herezyami i pracy piśmiennej; stał przeciw nim, jak sam powiada „słupem żelaznym i murem miedzianym“ i kazał i pisał.

Wyszły w Rzymie „Annales ecclesiastici, Roczniki kościelne“ Oratoryanina, później kardynała Cezara Boroniusza, doprowadzone do 1198 r. w 12 tomach, każdy tom obejmuje wiek jeden. Rozczytywał się w nich Skarga, i w miarę, jak wychodziły z druku, robił dla swego użytku z nich wyciągi łacińskie. Dowiedział się o tem prymas Karnkowski, przejrzał one wyciągi, prosił Skargę o ich spolszczenie, ofiarował nakład. Jakoż 1603 roku ukazały się w drukarni Piotrkowczyka w Krakowie „Roczne dzieje kościelne od Narodzenia P. N. Jezusa Chrystusa, wybrane z Annales ecclesiastici kardynała Cezara Boroniusza przez ks Piotra Skargę“ (in fol. str. 14, 1016, 28), dedykowane prymasowi Karnkowskiemu. Skarga nazwał je „pracą starej ręki“ uważał za dopełnienie „Żywotów Świętych“ i czerpał

  1. Wielewicki II, 44, 63, 64. Speculum Clericorum 1604, str. 288.