Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/38

skich w kongregację, złożoną, z dwóch prowincyj, t. j. dawnej litewskiej Przenajświętszej Trójcy i halickiej pod wezwaniem Opieki Najśw. Panny. Na czele kongregacji stał protoarchimandryta wybierany co 8 lat naprzemian z pośród Litwinów i koroniarzy. Tak zreformowany zakon bazyljanów położył wielkie zasługi na polu działalności kościelnej i szkolnictwa. Przy wszystkich klasztorach, których w połowie XVIII w. liczono 200, istniały szkoły elementarne, nadto w licznych miejscowościach, jak np. w Wilnie i we Lwowie, szkoły wyższe, teologiczne i filozoficzne. Po zniesieniu zakonu jezuitów (1773) przejęli bazyljanie przeszło 20 szkół jezuickich. W r. 1780 nastąpiła nowa organizacja zakonu, a mianowicie podział na 4 prowincje: litewską, białoruską, polską i halicką. Od r. 1786 klasztory bazyljańskie, położone na obszarze zaboru rosyjskiego, upadają lub przechodzą na prawosławie, ostatni przy ul. Miodowej w Warszawie istniał do r. 1872. Bazyljanie uniccy, pozostali we wschodniej Małopolsce, zostali w r. 1882 zreformowani przez pap. Leona XIII, który oddał kierunek ich nowicjatu w monasterze w Dobromilu czasowo w ręce jezuitów. Obecnie istnieje w Małopolsce wschodniej 15 klasztorów bazyljańskich obrządku grecko-rusińskiego, czyli unickich.

 Bazyljanki, żeński zakon obrządku grecko-rusińskiego, posiadał klasztory na Litwie i Wołyniu. Obecnie istnieje 6 klasztorów bazyljanek w Małopolsce wschodniej, a mianowicie we Lwowie, w Słowicie, Jaworowie, Przemyślu, Stanisławowie i Kudryńcach.

 Beatyfikacja, uznanie osoby zmarłej za błogosławioną, następuje po udowodnieniu w drodze procesu kanonicznego jej cnót heroicznych lub męczeństwa za wiarę i przynajmniej dwóch cudów. Beatyfikacja poprzedza zwykle kanonizację, czyli uznanie osoby zmarłej za świętą i różni się od niej rozciągłością czci. A mianowicie cześć dla błogosławionego nie jest powszechną w całym Kościele katolickim, lecz ograniczoną miejscowo i bez osobnego zezwolenia Stolicy Apostolskiej nie wolno obrazu lub posągu błogosławionego umieszczać w Kościele ani obchodzić jego święta.

 Begwardzi, pobożne stowarzyszenia średniowieczne, powstałe na wzór begwinek (ob.). W XIII w. wkradły się do nich niezgodne z nauką Kościoła teorje o Trójcy Św. i o istocie sakramentów, co spowodowało wystąpienie przeciw nim władz kościelnych. Sobór w Vienne w r. 1312 uznał osiem ich tez za kacerskie, papież Jan XXII potępił stowarzyszenie begwardów bullami z r. 1317, 1318 i 1330 wraz z sektą fraticellich (ob.), z którymi się połączyli. Mimo tego begwardzi krzewili się dalej we Francji, Włoszech a zwłaszcza w Niemczech i wygaśli dopiero w XVI w. W Polsce osiedlili się w Złotorji, diecezji chełmińskiej, i równeż w XVI w. wygaśli.

 Begwinki, najdawniejsze kobiece stowarzyszenie pobożne. Nazwa ich pochodzi od św. Begi, matki Pipina z Heristalu, lub od duchownego Lamberta de Bègue, który w r. 1180 założył w Leodjum pierwszy klasztor begwinek. Nie składały ślubów zakonnych i mogły każdej chwili wystąpić ze zgromadzenia. Luźność związku, których ich łączył, i cechująca to zgromadzenie skłonność do kontemplacji spowodowały częste u begwinek uleganie herezjom oraz represje ze strony władz kościelnych. Z końcem XIV wieku nazwa begwinek uchodziła za szyderczą i ubliżającą. W Niemczech północnych wszystkie begwinki przeszły na protestantyzm. Obecnie istnieją tam pod nazwą domów begwinek fundacje pobożne dla niezamężnych kobiet stanu mieszczańskiego.

 Behaici, ob. Babiści.

 Belgijskie wyznanie, symbol wiary reformowanych Belgijczyków i Holendrów, wydany w r. 1563 w języku francuskim, łacińskim i holenderskim, uznany w r. 1620 przez kalwiński synod w Dordrechcie.

 Belgja, królestwo konstytucyjne, liczy (bez kolonij afrykańskich) około 7,932.000 mieszkańców, którzy z wyjątkiem 30.000 protestantów i 15.000 żydów są katolikami. Na czele hierarchji katolickiej w Belgji stoi arcybiskup w Mechlinie (Malines), któremu podlegają biskupstwa w Bruges, Gandawie, Leodjum (Liège), Namur