Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/316

chetniejsze (50 psalm Dawida: „Ofiara Bogu wdzięczna jest duch strapiony, serca skruszonego i uniżonego Boże nie wzgardzisz“) a w religji katolickiej polega na wierze w najwyższą, miłość ojcowską. Boga ku ludziom, domagającą, się czci i wzajemnej miłości. Według nauki katolickiej śmierć krzyżowa Chrystusa była krwawą ofiarą, złożoną przez Boga-człowieka za całą ludzkość a msza św. jest nakazanem przez Chrystusa jej powtórzeniem.

 Ofiarowanie (łać. offertorium) pierwsza część „mszy wiernych“ (ob. Msza). W pierwszych czasach chrześcijaństwa brali w niej udział wierni, składając na ołtarzu chleby, wino i inne ofiary (ob. oblaty). Obecnie w czasie ofertorjum kapłan odmawia modlitwy, z których dawniejsze są wersetami z psalmów, śpiewanych w czasie, gdy wierni składali ofiary na ołtarzu, a nowsze pochodzą ze średniowiecza (IX — XII wiek).

 Ofici, ob. Gnostycyzm.

 Oficjał biskupi, członek kurji biskupiej, zastępca biskupa w sprawach sądownictwa kościelnego, wyjąwszy te, które sobie biskup zastrzeże. Jeśli diecezja jest mała lub mało jest spraw do sądzenia, oficjał może być zarazem wikarjuszem generalnym (ob.). Mianuje go biskup i może go dowolnie usunąć. W razie opróżnienia stolicy biskupiej oficjał pozostaje przy swej władzy, wyjąwszy gdy zostanie wybrany na wikarjusza kapitulnego (ob.), w którym to wypadku sam mianuje nowego oficjała.

 Ogrojec, ob. Gethsemane.

 Ojciec duchowny, spowiednik w klasztorach, w seminarjach i innych zakładach duchownych, kierownik sumień wychowanków zakładu.

 Ojcowie biali (Pères blancs), ob. Biali ojcowie.

 Ojcowie dobrej śmierci (kamiljanie), zgromadzenie zakonne reguły św. Augustyna, poświęcające się pielęgnowaniu chorych, założone w Rzymie w r. 1582 przez św. Kamila de Lellis (1550 — 1614) przy kościele Madonna dei Miracoli. Prócz zwykłych trzech ślubów zakonnych, składają ślub posługiwania chorym, zwłaszcza w czasie zarazy. Pracują także na polu walki z alkoholizmem. Dzielą się na prowincje: rzymską, piemoncką, lombardzką, wenecką, francuską, niemiecką i hiszpańską. Mają też domy zakonne w Lainz pod Wiedniem i w Tarnowskich Górach na Górnym Śląsku. Byli czynni podczas wszystkich epidemij w XIX wieku w czasie epidemij cholery, tudzież na polach bitew pod Solferino (1859), Custozzą (1866), Mentoną (1867) i pod murami Rzymu (1870). Pielęgnując chorych, zwłaszcza w czasie epidemij, wielu członków zgromadzenia poniosło śmierć.
 Żeński odłam zakonu, kamiljanki, zgromadzenie, założone w r. 1890, istnieje we Włoszech, Belgji i Ameryce Południowej.

 Ojcowie Kościoła, w pierwszych czterech wiekach chrześcijaństwa nazywano tak wszystkich biskupów, od V wieku zaś wyłącznie biskupów dawniejszych, jako świadków tradycji kościelnej. Obecnie ojcami Kościoła nazywa się tylko tych, którym Kościół nadał ten tytuł i jako ojców Kościoła ogłosił. Ostatnimi ojcami Kościoła w Kościele wschodnim jest św. Jan Damasceński (zm. 754 r.), w Kościele zachodnim zaś św. Izydor Sewilski (zm. 636 r.). Dzieła, pozostawione przez ojców Kościoła, są, jako źródła autentyczne tradycji kościelnej, przedmiotem osobnej nauki, zwanej patrologją. Najwybitniejszymi ojcami Kościoła są: św. Klemens rzymski (zm. 101 r.), św. Cyprjan (zm. 258 r.), św. Atanazy (zm. 373 r.), św. Bazyli (zm. 379 r.), św. Grzegorz z Nazjanzu (zm. 389 r.), św. Ambroży (zm. 397 r.), św. Jan Chryzostom (zm. 407 r.), św. Cyryl Aleksandryjski (zm. 444 r.), św. Hieronim (zm. 419 r.), św. Augustyn (zm. 450 r.), św. Leon I (zm. 461 r.) i św. Grzegorz Wielki (zm. 604 r.).

 Ojcowie nauki chrześcijańskiej, kongregacja księży świeckich, założona w r. 1592 we Francji przez Cezara de Bas, poświęcająca się nauczaniu prawd wiary chrześcijańskiej. W r. 1747 połączyła się z podobną kongregacją włoską. We Francji, zniesiona przez rewolucję, istnieje dotychczas w Rzymie.

 Ojcze Nasz („Modlitwa Pańska“), modlitwa, której według ewangelji św. Mateusza (VI. 9 — 14) i św. Łuka-