Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/216

mach: naukowej, artystycznej i literackiej. Jego wyznawcy stali się obrazoburcami, wrogami sztuk pięknych, wrogami wszelkiej radości życia.
 System religijny Kalwina jest najsurowszym ze wszystkich systemów chrześcijańskich. Uważa on wolność ludzką, za przeciwieństwo i zaprzeczenie wszechmocy Bożej. Zdaje mu się, że grzech pierworodny tak do gruntu zepsuł naturę ludzką, iż stała się niezdolną, do jakichkolwiek dobrych uczynków. Deprawacja człowieka i jego ślepota moralna są tak wielkie, że nawet czyny dobre jak modlitwa i jałmużna są tylko grzechami. Ta deprawacja jest według Kalwina nieuleczalna, bo nawet łaska Boża jej nie leczy, lecz tylko sprawia, że zasługi Chrystusa przywracają niektórych wybranych do Boga. Albowiem Bóg od wieków już postanowił, kogo ma zbawić a kogo potępić. Tych przeznaczonych na potępienie nie dopuszcza do swojej łaski, popycha ich raczej ku przepaści piekła, ponieważ chce, aby potępieńcy przez swą zgubę dodawali blasku Jego chwale. To, że Kalwin zdołał mocą własnego autorytetu zjednać zwolenników dla tak straszliwej nauki, tłumaczy się umiejętnością przeciwstawienia temu fatalizmowi srogości schlebiający naturze ludzkiej fatalizm rozluźnienia. Dobre uczynki, twierdzi Kalwin, nic nie znaczą: wszystkiego dokonywa wiara w to, że człowiek jest odkupiony przez zasługi Chrystusa. Jeśli tylko w to wierzy, to już jest odkupiony. A zbawienie to jest tak samo fatalistycznie pewne, jak pewnem jest potępienie. Ani dobre uczynki mu nie pomogą, ani grzechy mu nie przeszkodzą. W ten sposób Kalwin pociesza tych, których przeraził. Z krańcowej surowości wpada w krańcowość rozluźnienia.

 Kameduli, zakon założony w XI w. przez św. Romualda, gałąź zakonu benedyktynów. Nazwa pochodzi od. miejscowości Camaldoli w Toskanji, pierwszej siedziby kamedułów, gdzie św. Romuald wybudował w r. 1012 pięć odosobnionych domków a pośrodku kaplicę. Pierwsi kameduli byli pustelnikami (eremitami), zachowywali zupełne milczenie, bezwzględną wstrzemięźliwość od mięsa i wina oraz ścisły post o Chlebie i wodzie. Reguła zakonu, który liczył w r. 1072 już 9 klasztorów, została zmieniona przez czwartego z rzędu generała zakonu, św. Rudolfa, przez wprowadzenie cenobityzmu, czyli wspólnego życia. Wskutek tej reformy, którą nie wszystkie klasztory kamedułów przyjęły, kameduli podzielili się na konwentualnych (cenobitów) i trzymających się pierwotnej reguły obserwantów (eremitów). W epoce największego rozkwitu posiadali pięć kongregacyj a mianowicie eremitów w Camaldoli, w Monte-Corona, w Turynie i w Gros-Bois pod Paryżem i cenobitów w San Michele di Murań o koło Wenecji. Obecnie istnieją tylko we Włoszech i na Bielanach pod Krakowem.
 W Polsce osiedlili się kameduli w r. 1603, sprowadzeni do Bielan przez Mikołaja Wolskiego, marszałka Zygmunta III, gdzie dotychczas istnieją, tworząc osobny priorat. Oprócz tego istniały klasztory kamedułów w Rytwianach (klasztor zniesiony w r. 1819), w Bieniszewie pod. Kazimierzem Kaliskim (znieś. 1819), w Szańcu pod Pińczowem (znieś. 1819), w Wigrach w Augustowskiem (znieś. 1800), w Pożajsku pod Kownem (znieś. 1832) i na Bielanach pod Warszawą (klasztor skazany na wymarcie w r. 1864).

 Kamedułki, żeński odłam zakonu kamedułów, założony w r. 1086 w San Piętro di Luco w Mugello (Mucellano) w Toskanji. Posiadały 20 klasztorów. Obecnie nie istnieją.

 Kamerling, ob. Camerlengo.

 Kamiljanie, ob. Ojcowie dobrej śmierci.

 Kamisardzi (od camise, chemise — koszula, od camisade — napad nocny, od camis — gościniec), chłopi reformowani w górach Seweńskich we Francji, którzy po zniesieniu edyktu nantejskiego (ob. Hugenoci) wobec represyj rządu wystąpili zbrojnie i podzieleni na bandy napadali na katolików i palili kościoły. Powstanie kamisardów zakończył w r. 1704 marszałek Villeroi, skłoniwszy ich dowódcę Cavalier’a do poddania się. Oporni kamisardzi, Ravanel i Catinet, ponieśli śmierć na stosie (por. Inspiracyjne gminy).