usunął dr. Falk, polecając dnia 16 czerwca 1873 r. rejencyi poznańskiej odstąpienie od praktyki szkół wyznaniowych. I zaczęto zaprowadzać szkoły symultanne czyli bezwyznaniowe, w których dzieci katolickie wspólnie z protestanckiemi i żydowskiemi pobierać miały w niemieckim wyłącznie języku początki nauk od nauczycieli nieraz innego wyznania.
W tem zaś dziele odznaczył się nadburmistrz miasta Poznania Kohleis, potworzył bowiem w Poznaniu kilka grup szkół i poobsadzał je rektorami ze świata sprowadzonymi, z których prawie żaden językiem polskim nie władał, choć zarządowi ich oddano dzieci polskie. Założył też czwartą szkołę elementarną miejską pod sterem Niemca-akatolika, pomimo że ogromna większość uczniów do niej uczęszczających, wyznawała religią katolicką, a co do narodowości była polską. Za to dostał od rejencyi pismo pochwalne.[1]
Prócz tego draźniono ludność polsko-katolicką usuwaniem książek szkolnych, używanych z pożytkiem od lat wielu, a usuwano je pod pozorem, jakoby ustępy o Kościele katolickiem obrażały protestantów. Natomiast nie wahano się zaprowadzać książek o wyraźnie protestanckim kolorycie, w których niejednokrotnie autor wyrażał się z pogardą o instytucyach katolickich. Usuwano z gimnazyum ś. Maryi Magdaleny, od wieków zakładu polsko-katolickiego, profesorów Polaków, a w ich miejsce instalowano Niemców-protestantów, usuwano też katolickich radców szkolnych, usuwano księży z posad dyrektorów i radców, jeżeli wierni Kościołowi pozostawali, a natomiast księży żonatych i w otwartej walce z Kościołem zostających mianowano radcami, dyrektorami i inspektorami szkolnymi.
Ale nie tylko katolickie, ale i narodowe poczucie dzieci polskich starano się osłabić. Język polski bowiem prawie zupełnie ze szkół elementarnych wyparto; nawet w najniższych oddziałach zaczynali nauczyciele w wielu miejscach wykładać naukę religii w niemieckim języku, a kilku gorliwych powiatowych inspektorów szkolnych wydało rozpo-
- ↑ Kuryer Poznański. R. 1878, nr. 84.
