Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T2.pdf/158

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

i swobodną miną, jaką zwykle zachowywał. Po upadku powstania kilka miesięcy przesiedział w więzieniu. Odzyskawszy wolność, otrzymał zajęcie w biurze Ziemstwa.

Ruch umysłowy.

Po powstaniu rozpoczyna się znów budzić ruch umysłowy w W. Księstwie Poznańskiem. W r. 1865 w Towarzystwie Przyjaciół Nauk lekarze odłączają się od przyrodników jako osobny wydział lekarski pod prezesem dr. Teofilem Mateckim, w wydziale przyrodniczym zaś rozwija ożywczą działalność dr. Karol Libelt. W tymże roku wychodzi Tom III Roczników Towarzystwa Przyjaciół Nauk, w r. 1866 Tom IV, a 1869 r. Tom V. Rozprawy w nich umieszczone przez Wielkopolan: Libelta, Mateckiego, Leona Wegnera, Emila Kierskiego, Marcelego Mottego i dr. A. Mizerskiego, niemałej były wartości naukowej.
W sierpniu 1865 r. Dr. Ludwik Rzepecki, nauczyciel przy Szkole realnej w Poznaniu, ks. Hilary Koszutski, wicedziekan powidzki, proboszcz mielżyński, Ludwik Gayzler, nauczyciel prywatny, i Franciszek Krajewicz, nauczyciel elementarny, ogłaszają prospekt na mające wychodzić od 1 października 1865 r. pismo pedagogiczne Oświata, którego hasłem miała być zgoda nauki z Objawieniem, jedność Kościoła i szkoły, a celem prawdziwe, z politycznemi i socyalnemi sprawami nie pomieszane szkolnictwo, więc Oświata miała być niejako dalszym ciągiem Szkoły polskiej Ewarysta Estkowskiego.
Oświaty wyszedł 1866 r. Rocznik I, a 1867 r. pierwszy i drugi zeszyt Rocznika II. Odbitkę wydał w Poznaniu 1867 r. Ludwik Rzepecki p. t. Obraz katolickich szkół elementarnych objętych archidyecezyami gnieźnieńską i poznańską, oraz dyecezyą chełmińską i warmińską.”
Dla szerszego koła czytelników wydaje Emil Kierski od r. 1867 w Poznaniu Przegląd Wielkopolski, historyczny i literacki.
Wedle własnego wyrażenia przedsięwziął Kierski „podnieść i zapalić czasopisarską pochodnią, tusząc sobie, iż