w miejskiej szkole realnej w Poznaniu, którą otwarto 15 października 1853 r.
Było to zasługą Hipolita Cegielskiego, który jako radny miasta, zasiadając w Komisyi, mającej zająć się założeniem i urządzeniem tej szkoły, a znajdując w nadburmistrzu Naumannie, burmistrzu Guderianie i radcy Dähnem osoby życzliwe, tyle dokazał, że okok niemieckich utworzono cztery niższe klasy polskie, że nawet w dwóch wyższych uczniowie polscy pobierali część nauki w języku ojczystym, a połowę nauczycieli wybrano z Polaków. Byli to dr. Marceli Motty, dr. Szafarkiewicz, dr Antoni Małecki, dr. Julian Zaborowski, Maksymilian Studniarski, dr. Keler i nauczyciel techniczny Maryan Jaroczyński.[1]
W planie ogólnym nauk nie zamieszczał regulamin z r. 1859 języka polskiego, wszakże wypowiadał, że tam, gdzie jest udzielanym, uczniowie, chcący się go uczyć, mogą być zwolnieni od nauki języka angielskiego. Przy egzaminie dojrzałości nakazywał regulamin takim uczniom pisać tłomaczenie z niemieckiego, dla którego 3 godziny wyznaczał, uczniom zaś narodowości polskiej pisać wypracowania polskie, na co przeznaczył 5 godzin.[2]
W komisyach egzaminacyjnych dla egzaminowania kandydatów na wyższe posady nauczycielskie nie było wcale stałego członka do egzaminowania z polskiego języka, chociaż był dla hebrajskiego, francuskiego itd. W razie potrzeby wzywała komisya egzaminacyjna osoby, które w jej mniemaniu posiadały język polski, ale przez dłuższy szereg lat zdarzało się, że osoby takie były niedostatecznie z językiem tym obeznane. Około r. 1859 pełnił te obowiązki profesor Kaufmann, mąż światły i znający gruntownie język polski, ale nie był stałym członkiem komisyi.[3]
W wielu szkołach, mianowicie, gdzie dyrektorem był Niemiec, wykład języka polskiego i literatury całkiem niemal pozostawiony był dobrej woli i uznaniu nauczycieli i uczniów, jakby przedmiot zbytkowej nauki.[4]
- ↑ Motty. Przechadzki po mieście. III, 138.
- ↑ Dziennik Poznański. I, 253.
- ↑ Ib. I, 141.
- ↑ Ib.
