Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T1.pdf/349

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

by „wywołać sympatye i nadzieje, niezgodne z istniejącym stanem rzeczy” — że filie, które Towarzystwo zamierzało założyć na prowincyi mogłoby stać się środowiskami politycznemi — że wreszcie nie odpowiada godności rządu przyczyniać się do wspierania ludzi, którzy podnieśli broń przeciwko prawowitemu monarsze, a, o ile byli poddanymi pruskimi, dopuścili się „zrady stanu”.
Na mocy raportów Flottwella i Rochowa król oświadczył 7 kwietnia, że nie można potwierdzać Towarzystwa, dopókiby głównym jego celem było wspieranie emigrantów.
Ułożono więc nowy statut, w którym, na miejsce paragrafu, tyczącego się emigrantów, wsunięto paragraf, wedle którego połową czystego dochodu miał rozporządzać do woli wybrany ku temu członek głównego komitetu.
Na taki paragraf zgodził się ówczesny prezes rejencyi Beurmann, nie zgodził się jednak Rochow i dopiero wtedy dał przyzwolenie, gdy ów paragraf zmieniono w ten sposób, że połowę dochodów miano obracać na wsparcia dla ubogich, a drugą na wskrzeszenie istniejącej dawniej w klasztorze pobernardyńskim szkoły przemysłowej i ochronki dla dzieci.
Z tak wytkniętym celem nie miało Towarzystwo ani narodowego ani politycznego charakteru, co też stwierdził naczelny prezes hr. Arnim, zapisując się na członka a rejencye, polecając radcom ziemiańskim popieranie Towarzystwa.
Nie rozwinęło się zresztą należycie. W czasie bezrobocia 1841/42 roku udzieliło tylko 60—80 ludziom obojej płci pomocy, bądź to starając się dla nich o zarobek, bądź też dając im wolne mieszkanie, opał, światło i pożywienie. Rozwiązało się 1843 roku.[1]

Życie towarzyskie.

W tym okresie dziejów W. Księstwa Poznańskiego szkołami wykwintnego towarzyskiego wykształcenia i ogłady były w Poznaniu salony pałacu Działyńskich, Biblioteki Raczyńskich, arcybiskupa Dunina i pp. Adamostwa Łuszczewskich. Życie towarzyskie podtrzymywali pp. Jarochowscy, Mateccy,

  1. Laubert M. Eine polnische Vereinsgründung in Posen 1841. Hist. Monatsblätter. XI, nr 1.