Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T1.pdf/263

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

4. aby regulamin z 14 kwietnia 1832, wywołany przez władze poznańskie, zniesiono, a przywrócono służące językowi polskiemu przed wydaniem tego regulaminu prawa,
5. aby, ponieważ ani w rejencyi, ani pomiędzy radcami ziemiańskimi nie znajdował się już w r. 1845 ani jeden Polak, a 2 tylko radców rejencyjnych umiało po polsku, polecono młodszym poznańskim urzędnikom tak administracyjnym jak sądowym nabycie w pewnym oznaczonym czasie znajomości języka polskiego jako koniecznego warunku dalszego posuwania się na urzędy w W. Księstwie Poznańskiem,
6. aby znajdujących się w innych prowincyach monarchii urzędników tak administracyjnych, jak sądowych, język polski posiadających, powołano do W. Księstwa,
7. aby przy obsadzaniu nadal urzędów w W. Księstwie Poznańskiem uważano we wszystkich gałęziach służby publicznej jako nieodzowny warunek na znajomość dokładną języka polskiego z zachowaniem szczególnego na rodaków tutejszych względu,
8. aby odjęte mieszkańcom W. Księstwa prawo obierania radców ziemiańskich w myśl ustawy z 13 kwietnia 1822 r. przywrócono w ten sposób, iżby stanom powiatowym wybór z pomiędzy siebie, bez ograniczenia na obywateli ze stanu rycerskiego, dozwolono, a po uchyleniu rozkazu gabinetowego z 13 września 1839 r. nadano na nowo deputowanym powiatowym prawo zastępowania radców ziemiańskich,
9. aby w gimnazyum leszczyńskiem, gdzie połowa uczniów składa się z Polaków, wykładano połowę przedmiotów w polskim, a połowę w niemieckim języku przez wszystkie klasy, a literaturę polską w dwóch najwyższych klasach uczniom polskiej narodowości. A ponieważ dyrektorem gimnazyum ostrowskiego mianowano nauczyciela wyższego z Opola Engera, któremu dopiero za warunek położono, aby się nauczył po polsku (czego zresztą święcie dopełnił), a w gimnazyum w Trzemesznie razem z dyrektorem było 1845 r. 5 nauczycieli, którzy albo nie umieli po polsku, albo tak mało, że im prawie nie podobna było wykładać w nim, w gimnazyum zaś poznańskiem w dwóch wyższych klasach uczyli nauczyciele, nie znający języka polskiego, a przy obsadzaniu posad etatowych powoływano zwykle nauczycieli z innych prowincyi z pominięciem krajowców — przeto prosił sejm: