Strona:Stanisław Brzozowski - Współczesna powieść polska.djvu/80

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

p. Gawalewiczowi. Ale nie o tę stronę sprawy mi tu idzie. Jeżeli był poeta rozkochany w świetności i połyskliwości polskiej przeszłości, jeżeli był poetą, dla którego przeszłość ta przybierałała formę jakiegoś promiennego, tęczowego cudu, to był nim Słowacki. Cała praca duchowa Słowackiego, cała walka duszy i myśli wyrażona w Król u Duchu, w Genezis z Ducha w liście do księcia Adama Czartoryskiego — miała na celu dopatrzeć się głębokiej prawdy dziejów naszych, prawdy ducha polskiego. Prawdy, która byłaby uprawnieniem tego zachwytu, rozkochania, jakiem płonęła dusza poety. Słowacki usiłuje uzasadnić piękno, usiłuje dowieść, że jest życiem, usiłuje odnaleźć treść duchową kryjącą się po za niem i przebłyskującą przez nie. Tworzy nową metafizyczną mitologię dziejów polskich. Tak dalece nie wystarcza mu własny zachwyt, tak dalece czuje potrzebę dowieść, że piękno jest prawdą, że jego widzenia przeszłości, widzenia Polski nie są omamieniem. Pamiętamy wszyscy ten obraz z Króla Ducha aniołów porozumie-