tury, że polegają one na wytwarzaniu na gruntach społeczeństwa feudalnego nowego porządku społecznego, posiadającego swoje własne »podstawy« moralno-prawne i swój własny światopogląd. Do roku 1863 wszystkie usiłowania myśli polskiej skoncentrowane były na tem jednem zadaniu: przywróceniu, odzyskaniu samoistnego bytu politycznego. Zadanie to było celem, wszystko inne środkiem do niego prowadzącym. Usiłowania bardzo szczerej i daleko idącej dernokratyzacyi społeczeństwa były zawsze próbą narzuconej z góry organizacyi ideowej, nie zaś uświadomieniem samoistnie dokonywającego się w łonie samego społeczeństwa przekształcenia. Na wszystko bowiem co działo się w samem społeczeństwie, na bardzo charakterystyczne zmiany, zachodzące w jego strukturze patrzono jako na coś tymczasowego. Uważano ustrój i byt polityczny za podstawę bytu społecznego i nie przypuszczano, aby na podstawie tak straszliwie i całkowicie obcej narodowi, jak Mikołajowski regime np. mogło rozwinąć się coś, posiadającego wartość. To wszystko, co mogło istnieć w kraju, miało być
