W korespondencyi Schillera i Göthego znajdujemy częste wzmianki o tem, że taki a taki temat nadaje się raczej do epickiego, niż dramatycznego opracowania i t. p. Fryderyk Hebbel mówi też często w swoich notatach i listach, że i forma ma swoje głębsze zagadnienia i wyróżnia tak zwaną wewnętrzną formę. Bardzo powierzchowny nawet rozmysł wystar-
wowego bezwzględnie niezbędną do tego, aby jakakolwiek wypowiedź w ogóle mogła mieć miejsce. Dla przyczyn, wykład których byłby tu w wysokim stopniu uciążliwy, uważam za bardziej celowe oprzeć się, przy rozważaniu teoryi powieści na innych wyznacznikach pojęciowych. Teorya estetyczna musi być wynikiem pewnego zasadniczego światopoglądu. Ten światopogląd filozoficzny, którego wyznawcą był Avenarius nie pozostawia w zakresie swoich granic logicznych miejsca na powstanie nawet zagadnień specyficznie estetycznych. Metoda jednak ogólna jest od tego światopoglądu z jakim wiązał ją Avenarius, a szczególniej Józef Petzold absolutnie niezależna. Różnica pomiędzy światopoglądem moim, a Petzolda dotyczy stosunku względem zagadnienia wartości. Dla Petzolda Avenariusowska biologia jest czemś pierwotnem, zagadnienie zaś wartości wtórnem, dla mnie zaś zagadnienie wartośct jest podstawowe, biologiczny zaś dogmatyzm Avenariusa uważam za zasadniczy błąd jego filozofii.
