Strona:Samuel - Adalberg - Księga przysłów.djvu/574

 3 Co się stało, to już próżno.
 4 Co sie stało, to sie stało. — Cinć. 8.
 5 Gdzie stanie, tam kominek.
 6 Jak cię stać, tak cię znać.

 7 Nie frasuj sobie przyjacielu glowy, bo co się ma stać, już dekret gotowy. — Flor. 179; Mon. Ench. 207; Mon. Gr. 405.

 8 Nie rychło radzic o tym, co się już stało. — Now. 64.
 9 Prędzej się to stanie, nim się koło splecie. — Piek. Boh.

  T. j. prędzej, nim się kolo obróci.

10 Stało sie i nie odstanie sie. — Cinć. W. 311.
11 Stało się — szklane było, stłukło się.
12 Stanął, jak chart przed knieją.
13 Stanął jak fizyk. — Krem. 18.

  T. j. stanął jak głupi. Fizyk = dureń, głupi.

14 Stanął jak martwy.
15 Stanął jak tuman. — Krem. 66.

  Tuman = głupi, gapa.

16 Stanął, jak wół przed nową bramą.
17 Stanął jak wryty. — Gem. II. 287; Żegl. I. 60.

  Ob. N. 52.

18 Stoi jak bałwan.

  Stoi, jak bałwan nieporuszony. Bar. Żyw.

19 Stoi jak bożek. — Chocisz. 265; Lech, 279.
20 Stoi, jakoby go zimnym odział lodem. — Pot. Arg.
21 Stoi, jak chart na przesmyku.
22 Stoi jak cielę.
23 Stoi jak czapla.
24 Stoi jak czop. — Gust. I. 24.
25 Stoi jak dąb.

  Jako dąb mocno stoi. Rej. Zwierz.

26 Stoi, jak djabeł nad dobrą duszą.

  Ob. N. 32.

27 Stoi jak drąg.
28 Stoi jak dudek.

  Przed miłym pochlebstwem by dudek stoi. Rej. Zwierz.

29 Stoi jak gawron.

  T. j. stoi z otwartą gębą, gapi się.

30 Stoi jak głupi.

  Już gęby więcej nie otworzę, będę stał jak głupi. Bohom. K.

31 Stoi, jak gwoździem przykuty.
32 Stoi jak kat nad grzeszną (dobrą) duszą.

  Ob. N. 26.

33 Stoi jak kloc.
34 Stoi jak kołek. — Dykc. II. 112.

  Stoi, jak kołek ociosany. Dykc. I. 238.

35 Stoi, jak kościany dziadek.
36 Stoi jak kół.
37 Stoi jak na brzytwach.
38 Stoi jak na gołoledzi — Trotz. p. w. Gołoledź.
39 Stoi, jak na kurzych łapkach.

  T. j. niepewnie, słabo.

40 Stoi jak na lodzie.
41 Stoi jak niemy. — Linde, p. w. Stać.
42 Stoi, jak pies pode drzwiami. — Udziela, P. 9.
43 Stoi, jak na rozpalonej patelni. — Sł. Wil., p. w. Patelnia.
44 Stoi, jak niema ryba. — Linde, p. w. Ryba.
45 Stoi jak opoka.

  Jako opoka nieporuszona mocno stoi. Wys. N.

46 Stoi jako pień. — Trotz, p. w. Pień.
47 Stoi jak pod pręgierzem.
48 Stoi jak słup. — Trotz, p. w. Słup.

  Stanęli jak słupy wyrznione z kamieni. Grzegorzk. Stoi jak słup wryty. Ziem. Siel. Stanął jako słup i zgoła skościał. Pot. Arg.

49 Stoi jak trusia.

  Założywszy ręce stoi jak trusia. Kniaźn. Erot.

50 Stoi, jak wiorsta w polu.
51 Stoji, jak wilk nade wsiom. — Mát. rkp.

  T. j. stoi i patrzy coby porwać.

52 Stoi jak wrył. — Knap. 295.

  Stoi jak wryty. Trotz, p. w. Wryty. Stoji jak wréty. Cen. Kasz. 7.

  Ob. N. 17.

53 Stoi jak zaklęty. — Petr. 177.

  Stoji jak zaklęty. Cen. Kasz 7.

54 Stoi, jak żóraw z wyciagnioną szyją. — Pot. W. Ch.
55 Stoi, jak żyd za żydem.<r>

56 Stoi, niby Lelum Polelum na górze. — Chocisz. 265; Lech, 279.

  Ob p. w. Lelum Polelum.

57 Stoję o to, jak o chana tatarskiego łaskę. — Wójc. Prz. II 38; Czel 476.

  T. j. wcale o to nie stoję, nie dbam o to.

58 Stoję o to, jak pies o piątą nogę. — Pot. W. Ch; Dykc. I. 34.

  On tak o to stoje, jak pies o piątą nogę. Frischb. II. 217. On tam stoi o to, jak pies o nogę piątą. Kolb. VIII. 263.

59 Stoję o to, jak ptak o trzecie skrzydło. — Pot. W. Ch.
60 Stul pésk, flabôczé, ju sę stało. — Cen. Kasz. 15.

  Flabot = człowiek pyskaty, wyszczekany.

61 Tu stoi, a indzie swe broi. — Knap. 1181.

62 Wiele wody upłynie, nim się to stanie. — Dykc. II. 88 i 96.

Stadło.

 1 Djabeł wichrzy takim stadłem: żona młotem, mąż kowadłem.

 2 Ubogie stadło i mucha powadzi.

Stadnicki.

 1 Bez Stadnickich zacny, bez Herburtów rodowity, a bez Orzechowskich żaden nie może być uczony.

  „W wojew. ruskim około 1600 r. była przypowieść: bez Stadnickich zacny,... To malnje ówczesną opinję o tych starożytnych domach szlacheckich, jak równie, że częstokroć zacność i nauka nawet przywiązane bywają do nazwiska, nie do osób.” Wspomnienia dawne Samuela Nowoszyckiego (Ateneum, Wilno, 1840, t. V, str. 220); Dar. 83.

 2 Lekkomyślny jak Stadnicki.