Strona:Samuel - Adalberg - Księga przysłów.djvu/205

 9 Wyżyłeś gody, cierp też głody. — Knap. 1310; Trotz, p. w. Gody.

  Często odprawiwszy gody, muszą cierpieć głody. Wuj. Post.

Gody (Boże narodzenie, 25 grudnia).

 1 Brzał blisko gód słodki kiejby miód. — Chocisz. I. 641.

  Odm. Owoc koło gód słodki gdyby miód. Żup. 68.

  Brzał = owoc. Wyraz w Prusach zachodnich używany.

  Ob. N. 12.

 2 Do gód, to nie głód; do gromnic, to niemasz nic. — Frischb. II. 220.

 3 Gdy jutrzenka przed gody długo świeci, chleba mają dosyć boże dzieci; gdy zniknie gdzieś w zasłonie, nastąpią lata płone. — Wierzb. 182.

 4 Jakie święto gód, takie też ostatki, taka wielkanoc i takie też świątki. — Wójc. Gaw. II. 267; Żup. 68; Wierzb. 184; Kolb. M. I. 74.

 5 Kiedy gody mróz zaczyna, na wielkanoc chlapanina — Wierzb. 184.

 6 Kiej gody jasne, to stodoły ciemne; kiej gody ciemne, to stodoły jasne. — Chocisz. I. 639; Żup. 68.

 7 Kto zna chłopskie obychody, to godzi sługi na gody.

  Obychody = obchody, zwyczaje.

 8 Mokre gody, mało urody. — Lom. 21.

 9 Mroźne gody, wczesne wody; a jak słota, późno błota. — Wierzb. 183.

10 Od godów do nowego roku siedź prządko jeno do zmroku, a od nowego roku do Trzech Króli do samej wieczerzy. — Feder. II. 362.

11 Od wrót do wrót, aby do gód.

12 Wókóło gód héltka jak miód, a wókóło gromnic wimjesz ją z gównic. — Wójc. Kasz. 108; Cen. Kasz. 2.

  Około gód heltka jak miód. Pobł. 25.

 Heltka = kwaśne, leśne jabłko.

  Ob. N. 1.

13 Po trawie w gody, to wielkanoc w lody. — Boeb. 67; Wierzb. 184.

14 Śnieg w gody niesie urody. — Kal. Ciesz. 680; Żup. 68.

Godzić się.
 1 Co się godzi, to nie smakuje. — Knap. 100; Czel. 148.  2 Co się nie godzi, eo barziej szkodzi, na to chęć i czart barziej podwodzi. — Knap. 11; Wójc. Przyp. 101; Czel. 148. Bardziej nam słodzi, co się. nie godzi. Żegl. I. 6. Do tego nas chętka ciągnie, co się nie godzi. Don. Gr. 7.  3 Co się wielom godzi, to w obyczaj wchodzi. — Knap. 104; Ern. 695; Flor. 96; Wójc. Przyp. 146; Czel. 338.  4 Nie zaszkodzi, co sie godzi. — Cinć. 25.  5 To sie psu na bude nie godzi. — Cinć. 37.

Godzien ob. Godny.

Godzina.
 1 Co godzina, to nowina. — Kolb. VIII. 251.  2 Co spóźni godzina, lata nie zagoją. — Pot. Arg.  3 Godzina, to kawał czasu.
 4 Godziny się nie wracają, jako woda upływają. — Don. Gr. 3. Ani się woda wróci, która upłynęła, Także ani godzina, która już minęła. Budn. Ap.  5 Jedna godzina siła sprawi. — Knap. 306. Jedna godzina wiele sprawi. Flor. 103; Dąbr. 5.  6 Która godzina? Z jednej ślazło, na drugą wlazło. — Mat. rkp. Odm. Która godzina? Niedaleko piec komina.  7 Przyszła (na niego) ciemna godzina. — Kolb. VIII. 265. Odm. Przyszła czarna godzina.  8 Za godzinę, za dwie, a za trzecią (za półtrzeciej) ledwie.

Gogolewski.
 Pijany jak Gogolewski.

  Na Podolu w okolicach Niemirowa był sławny pijak tego nazwiska.

Goleń.
 1 Komu się wrzód w goleni włoży, zawsze się mu boleść mnoży. — March. 20.  2 Kto ma w goleniach bolenie, taki nie ma zdrowia, ale częste cierpienie. — March. 20.  3 Tak rana boli w goleń, jako i w głowę. — Ryś. cnt. 15.

Golić. Golić się.
 1 A golono? golono. A strzyżono? strzyżono. — Ryś. cnt. 1. Nadewszystko proszę pilnie miła żono: Gdy ja rzekę: golono, nie mów ty: strzyżono. Papr. Dzies.  2 Choć boli, piszczy a goli.
 3 Co jednemu goli, to drugiemu nie chce.
 4 Dałbym się na krzyż ogolić, jeśli... — Knap. 140. Dałby się za niego na krzyż ogolić. Trotz, p. w. Dać. T. j. wszystko by dla niego zrobił, na wszystko by się odważył.  5 Goli go bez mydła.

  Goli Pan Bóg bez mydła. Gem. II. 91. Ogolił go bez mydła. Now. 68; Łysk. 62; Lom. 27. Wòn jeho bez mèdła wógòleł. Cen. Kasz. 16 i 20. — Ogolił go, jak lisa bez mydła. Przyb. rkp. — Goli bez mydła i brzytwy.

  T. j. oszukuje go, odziera z niewielkim trudem.

 6 Goli go jako błazna. — Trotz, p. w. Błazen.

  Już on tego, kiedy chce, jako błazna goli. Rej. Wiz.

  T. j. oszukuje, ośmiesza, na dudka wystrychuje.