miano opinję, iż kiedy kogo chciano pochwalić, mówiono: Mądry jak Frąckiewicz.” Darowski (str. 23) w ustępie, przytoczonym z Teki wileńskiej.
Frencisz św. ob. Franciszek św.
Fru.
Fru na fru, bru na bru. — Gem. II. 83.
Słownik wileński (p. w. Fru) wbrew wykładowi Lindego (u tegoż p. w. Bru i Fru) objaśnia: „dobrze atakowane, dobrze bronione.”
Ob. p, w. Ber, N. 1.
Fruzia.
Adieu Fruziu! — Lip. Str. 108; Kolb. VIII. 274.
Odm. Adiu Fruziu, jedź do Płocka! — Bywaj zdrów, już się stało, pożegnaj się z tym na zawsze, już to przepadło. Fruzia = zdrobn. od Eufrozyna.
Fryc.
1 Jeszcze to fryc. — Józ; Morszt. Ps; Dykc. II. 70.
Nowicjusz, niedoświadczony.
2 Nie każdy fryc głupi.
3 Powiedział stary Fryc, że nie będzie z tego nic.
4 Wéstrojeł jeho na Frica. — Cen. Kasz. 9.
T. j. wystrychnął na dudka.
Fryc św.
Na święty Fryc, jak będą, owce strzyc. — Petr. 176.
Na swięti Fic, kiej mdą kozé strzyc. Cen. Kasz. 5; Wójc. Kasz. 112.
T. j. na św. nigdy; ani bowiem taki święty nie istnieje, ani kóz nie strzygą.
Frymarczyć.
Frymarczy, jako cygan szkapami. — Grodz. Sakr.
Frymark.
Na frymarku jeden traci. — Ryś. cnt. 9.
Fuczy.
Fuczy, jako jéż z płonkami. — Cinć. 12.
Fujarka.
1 Kto na fujarkę dał, będzie na niej grał.
Odm. Kto ma fujarkę, ten na fujarce będzie grał.
Ob. p. w. Dać, N. 66.
2 Tyrlili na fujarce, a krowy w dworskiej tatarce.
Fuk.
1 Od fuków przyszło do puków. — Ryś. cnt. 12.
Od fuków do puków. Flor. 22.
T. j. od słów, napominań do rózgi, bicia.
2 Pierwej fuki, niż puki. — Knap. 837; Żegl. I. 124; Dąbr. 11.
3 Po fukach następują puki. — Ryś. cnt. 13.
Fukać.
1 Fuka, jak szczenna suka.
2 Fukasz i pukasz. — Gem. I. 42.
I gromi i bije.
Fukier.
Bogaty jak Fukier.
Przysłowie powstało od rodziny Fuggierów v. Fukierów, w w. XVI słynnej z swych bogactw; kilku członków tej rodziny przemieszkiwało i w Polsce. O ich bogactwach wspomina Klonowicz z Flisie, pisząc:
Nie tak majętni wielcy Frajherowie
Nie tak bogaci sławni Fukierowie,
Jako tu szlachcic o świętym Marcinie
W waszej krainie.
Por. Dar. 23.
Fundacja.
Zdrowie tego, co fundacja jego. — Lom. 36.
Fundować.
Gdo nie funduje, ten nie wie co kosztuje. — Cinć. 14.
Fundować = w tym znacz. budować, murować, budynki wznosić.
Fundusz.
Kto funduszu nié ma, niech domu nie trzyma.
Furja.
Nie żmudzką beczką furją mierzą, krakowskim korcem, i to pod strych. — Ryś. cnt. 11; Czel. 740; Łepk. 64.
T. j. że w gniewie, zapalczywości, umiarkowanie, miarę zachować należy. Beczka żmudzka = największa miara zbożowa; korzec krakowski, najmniejsza. Ob. uwagi u Wójcickiego (Przysł. II. 41) i u Darowskiego (str. 150).
Furman.
1 Dobry furman na miejscu skręca (zawraca).
2 Dobry furman nie zawadzi.
3 Dobry furman odrazu wywraca.
4 Dobry furmán to ji bez bieyska pojedzie (to ji drewnianem koniem pojedzie); a zły furmán, to ji dobrem (abo arabskiem) nie pojedzie. — Mát. rkp.
5 Dobry furmán to ji o trzech kołach zajedzie. — Mát. rkp.
6 Furmani, gdy pijani, ni do woza ni do sani.
7 Furman robi na wozy i powrozy.
Odm. Na co robisz furmanie? „Na wozy, na powrozy, panie.”
8 Furman we złym razie odrzeka się swego stanu, a przyjechawszy na nocleg znowu wóz smaruje. — Ryś. cnt. 3; Wójc. Przyp. 10; Czel. 333; Wurzb. 252; Kolb. VIII. 253.”
Furman, ulgnąwszy, dróg się odprzysięga, a gdy pogoda, przysiągszy zaprzęga. Gem. II. 84.
9 Po furmanie bicz zostanie, a po szewcu szydło.
Odm. Po furmanie bicz zostanie, po pisarzu piórko, po juryście oczywiście bierze djabeł wciórko. — Po furmanie zostanie bicz, a po handlarzu (po kupcu) nic.
Wciórko = wszystko.
