Dużo.
Dużo, jak czerwonych żydów.
Np. tak dużo ludzi jedzie, jak....
Duży.
1 Duższy słabszemu często bywa katem. — Trotz, p. w. Duży.
Duższy słabszemu bywa katem. Mas. 140.
2 Duży jak drąg.
3 Duży nie robotny, ubogi leniwy, majętny niedbały — jeden zysk mają. — Zabcz. Pol. II. 16.
4 Kto duższy, ten lepszy. — Ryś. cnt. 6.
Gdzie prawa żadnego niemasz, tam kto duższy, ten lepszy. Biel. Kron. Jeden drugiego, kto duższy, ten wali. Bar. Lut. Na świecie: kto duższy, to lepszy. Młodź. Kaz. IV. Kto duższy, ten lepszy. Bratk.
5 Nie goń duższego, mijaj go o mile. — Jabł. Ez.; Trotz, p. w. Duży; Czel. 349.
Nie goń dłuższego; znaj się na swej sile. Now. 60.
Dwaj.
1 Co dwóch, to nie jeden.
2 Dwaj piąciom nie zdole.
Stara nowina: dwaj.... Pot. Syl.
T. j. większej, przeważającej liczbie trudno się oprzeć; nec Hercules contra plures.
3 Dwaj za łby, trzeci do kalety.
Dwaj za łeb, ja do kalety, wiem, że to miód smakowity. Mięs. Kędy dwaj za łby chodzą, do kalety trzeci. Pot. Pocz.
4 Dwa więcej mogą, niż jeden. — Knap. 219; Ern. 1514; Żegl. I. 42.
Zawżdy więcej mogą dwa, niżli jeden. Rej. Zw. Dwa więcej niż jedna, cztery niż dwie ręce zrobią. Gost. Ek.
5 Dwa więcej ujrzą, niż jeden. — Knap. 219; Ern. 1513; Now. 100; Czel. 351; Mas. 32.
Dwa więcej widzą (mogą widzieć) niż jeden. Flor. 133 i 188.
6 Dwiema ciasno, a jednemu tak wczas. — Ryś. cnt. 3.
7 Dwiema lepiej z sobą, niż jednemu. — Knap. 219; Ern. 1514.
Dwiema lepiej niż jednemu. Żegl. I. 42. § Lepiej być zawżdy dwiema, niż jednemu. Białob. Post.
8 Dwóch na jednego, to niegracko.
9 Dwu trzeci rozwadza. — Ryś. cnt. 3; Czel. 347.
10 Gdzie dwóch, tam rada; gdzie trzech, tam zdrada.
11 Jak sie dwa spikną, to trzecigo ofikną. — Cinć. 17.
12 Niema dwóch bez jednego.
13 Siła złego dwaj na jednego. — Ryś. cnt. 14; Żegl. I. 140; Mas. 199.
Wiele złego dwa na jednego. Knap. 1240; Mon. Ench. 223; Trotz, p. w. Złe; Mon. Gr. 426. Wiele złego dwóch na jednego. Flor. 100. Wiele złego na jednego. Don. Gr. 4; Now. 101; Łysk. 66. Seła złého dwóch na jednèho. Cen. Kasz. 12. § Siła to, gdy dwa na jednego. Tward. Wł. Dość złego dwaj na jednego. Młodź. Kaz. IV. Wiele, dwaj na jednego. Pot. Arg. Siła dwóch na jednego. Kołudz.
Dworak.
1 Dworaki są to rybaki: wiedzą, gdzie zimują raki.
2 Najmłodszy dworak sługom usługuje.
3 Stári dwórák — gótowi żebrák. — Cen. Kasz. 21.
Dworek.
Ja za dworek, on za worek. — Kolb. VIII. 254.
Dworka.
1 Gdzie dworka pijanica, klucznik gamrat, włodarz łgarz — pewna na folwarku szkoda. — Zabcz. Pol. II. 13.
2 Już to nie dworka, co nie ukaże rozporka. — Ryś. cnt. 5.
Dworka = dworzanka, panna żyjąca na dworze pańskim.
Dworność.
Dworność pierwszy stopień do piekła. — Wys. Jęz.
Dworność = ciekawość.
Ob. p. w. Ciekawość, N. 2.
Dworować.
Kto chce dobrze dworować, trzeba wprzód z siebie. — Trzt.
Dworować = żarty stroić, szydzić.
Dworny.
Kto dworny, ten i wielomówny. — Knap. 378; Czel. 75.
Dworny zawsze wielomówny. Trotz, p. w. Dworny.
Dworski ob. Dwór.
Dworstwo.
I dworstwo się zmieni, kiedy w pytlu hrosza neni. — J. Kochan. Fr.
T. j. kiedy w mieszku pusto, to się nie chce żartować, dowcipkować, niema się humoru figlów stroić. Dworstwo = dowcipy, żarty, drwinki.
Dworzanin.
1 Dworzanin obyczajnie bezpieczny, białagłowa grzeczna, koń dzielny — są to piękne rzeczy. — Zabcz. Et. 22; Wójc. Przyp. 131.
2 Wstyd dworzanina nie karmi. — Ryś. cnt. 16; Czel. 121; Wurzb. 113; Wójc. Obr. II. 244; Mas. 42.
Kto się wstyda, ten nie wskóra u dworu. Chrość. Phars.
Dwór. Dworski.
1 Bez jakiego promotora i godny nie wskóra u dwora. — Knap. 16; Żegl. I. 7; Dąbr. 1; Mon. Gr. 368; Now. 6.
Odm. Nic u dwora bez promotora (bez protektora). § Jest przysłowie: że bez pro-
