ko uchodzi, a my z nim. Mon. Ench. 184; Mon. Gr. 375. § Czas prędko bieży. Rej. Zwierz.
23 Czas traci, czas płaci. — Kiers. Kaz; Cen. Kasz. 1.
Odm. Czas traci, czas bogaci.
24 Czas ucieka, a śmierć goni.
Odm. Czas upływa, śmierć się zbliża. § Czas przechodzi (mija), śmierć się przybliża. Białob. Post.
25 Czas ucieka jako woda, a przy nim leci pogoda. — J. Kochan. Koch.
Szkoda czasu niepotrzebnie opuszczać, bo ten z wodą nam pospołu ucieka. Rej. Zw. Czas płynie jako woda. Rej. Zwierz. Czas jako woda ciecze. Rej. Post. Czas bieży jako rzeka. Otwin. Met.
26 Czas ucieka, śmierć goni, wieczność czeka.
27 Czasu czekaj, a wszystkiego dokażesz. — Dykc. II. 154.
28 Czasu oszcządaj. — Knap. 122.
29 Czas utracony nigdy nie nagrodzony (nie przywrócony).
Czas raz ubiegły niepowrócony bywa. Kulig. Her. Czasu, który uchodzi, żaden człek nie nagrodzi. Pilch. Sen. IV.
30 Czas utracony nigdy się nie wróci. — Knap. 120; Flor. 113; Mon. Ench. 184; Gr. Lat. 412; Mon. Gr. 375; Now. 13; Czel. 262.
Czas utracony się nie wróci. Trotz, p. w. Czas. Czas wutraconi nigdé sę nie wróci. Cen. Kasz. 5. § Szkodliwa to intrata, kto czas marnie traci, bo się już ten wrócić nigdy nie może. Rej. Zw.
31 Czas wiele może. — Knap. 120; Trotz, p. w. Czas; Dykc. II 154.
32 Czas wszystkiego przysparza.
33 Czas wszystko niszczy. — Sryj. Gon.
34 Czas wszystko odmienia. — Gem. II. 53.
35 Czas wszystko otwiera. — Knap. 111; Żegl. I. 29.
36 Czas wszystko pogodzi. — Gem. I. 29.
37 Czas wszystko przynosi, z czasem wszytko ginie. — Rej. Zwierz.
Z czasem się wszytko rodzi, z czasem wszytko ginie. Pot. Pocz.
38 Czas wszystko trawi (psuje). — Knap. 111; Trotz, p. w. Czas.
Czas wszystko psuje. Gem. II. 53; Żegl. I. 28. Czas wszystko trawi. Flor. 175. Czas wszystko traci. Now. 13. § Wszystko jesny czas trawi. Pot. Arg. Czas wszystko pożera. Piek. Boh. Czas wszystko obala. Pilch. Ż.
39 Czas wszystko ułacnia (uśmierza). — Knap. 122.
Czas wszystko ułatwia, goi. Żegl. I. 29.
40 Czas wszystko wyjawia. — Knap. 111; Żegl. I. 29; Flor. 145; Mon. Ench. 184; Trotz, p. w. Czas; Mon. Gr. 375.
Czas jasne rzeczy zakrywa, a skryte zaś wydaje i objawia. Żebr.
41 Czasy się odmieniają, z czasami i ludzie.
42 Czas za czasem goni. — Chrość. Zab.
43 Czas z czasem, czas za czasem, czas przed czasem, czas po czasie, wszytko się z czasem mieni. — Ryś. cnt. 2; Wurzb. 284.
...., wszystko się z czasem mieści. Wójc. Przyp. 4.
44 Czas, zdrowie, grosz marnie utracić, z żalem to zapłacić przyjdzie za czasem. — Gospod. 80; Wójc. Przyp. 54.
Odm. Czas, grosz, zdrowie, kto marnie traci, płaczem zapłaci.
45 Dobrze robi, kto rzeczy wedle czasu łowi.
46 Dopiero w dudki, kiedy czas krótki.
47 Do wszystkiego czasu trzeba. — Flor. 15.
48 Gdy się czas zmieni, na to co w wiośnie pragniesz, zapłaczesz w jesieni. — Kras. „Zajączek” Now. 22.
49 Gdzież się one czasy podziały, kiedy kiełbasy po świecie latały. — Knap. 345; Ern. 500; Dąbr. 5; Czel. 498; Wurzb. 251.
Kiedy kiełbasy po świecie latały, gdzież się te czasy podziały. Now. 32. Minęły te czasy, kiedy latały po świecie kiełbasy. Mas. 79. Już minęły te czasy, kiedy płoty stawiali z kiełbasy. § Już to lata nie one, kiedy z kiełbas płoty pleciono, a połciami i gomołkami domy pobijano a mleko i miód rzekami płynął. Podworz. Wr.
50 Każda rzecz ma swój czas. — Knap. 118; Gem. I. 61; Żegl. I. 66.
Każda rzecz niech ma swój czas. Knap. 118.
51 Korzystaj z czasu, póki czas.
52 Kto czas traci, traci też to, co czasy dają. — Jagod. Wyb.
53 Kto ma czas, a czasu czeka, czas traci. — Ryś. cnt. 5; Czel. 261.
Zawżdy traci czas, kto chce czasu czekać. Stryj. Kron. Kto czas ma, czasu czeka, czas tylko upuszcza. Szym. Siel. Kto czas ma, czasu czeka, temu czas uciecze. Pot. Arg.
54 Kto marnuje czas, temu słomiany pas.
55 Kto niema czasu i wczasu, kto się dłuży, co złego sąsiada ma; ten co miłuje, a łaski nie zna — już ich połowica za żywota w czyścu. — Wójc. Przyp. 50.
56 Kto niema czasu, ten nie ma wczasu. — Gospod. 71.
57 Kto nie ma pana, czas go opanuje.
58 Kto pan czasowi, ten pan i rzeczy.
59 Lepiej przed czasem, niż po czasie. — Knap. 441; Ern. 1463.
Lepsze co przed czasem, niż po czasie wszytko. Warg. Wal.
60 Lepiej wczas, niż po czasie. — Flor. 90; Mon. Ench. 202; Mon. Gr. 399; Łysk. 60.
61 Nie płaci towar, tylko czas.
62 Pan Bóg czasy rozdaje. — Ryś. cnt. 13; Czel. 149.
