Strona:Samuel - Adalberg - Księga przysłów.djvu/119

 2 Chudy, gdy był grzesznikiem, utył na pokucie. — Kras: „Wilk pokutujący”; Now. 10.

 3 Chudy jak chart. — Dykc. II. 18.
 4 Chudy jak deska.
 5 Chudy jak gont.
 6 Chudy, jak koń o jednej kiszce.
 7 Chudy, jak kościelna mysz.
 8 Chudy jak pieczka. — Cinć. 7.
 9 Chudy jak śledź (jak stokfisz).
10 Chudy, jak świerczek polny.
11 Chudy jak szczapa (szezepa).

  Jak szczepa chudy. Trotz, p. w. Szczepa. § Jak szczepa prawie schudniał. Petr. Hor.

12 Chudy jak wił.

  Wił = widmo, w podaniach ludu napotykane. Obszernie ob. u Chocisz. 266; Lech. 279; Kolb. XV. 31.

13 Cós chudy tłustemu zrobi? — Mát. rkp.

  T. j. biedny bogatemu.

14 Pan się dziwi, czym się chudy żywi.

  Chudy = chudzina, biedny.

15 Tak chudy, żeby go przez deskę przewlókł. — Trotz. p. w. Chudy.
16 Trudno chudemu skrzydła podnieść do góry.

  Trudno chudemu pachołku skrzydeł podnieść do góry, jeśli niema groszy. Pot. Arg.

Chudzina.
 1 Bogaty się dziwi, czym się chudzina żywi. — Ryś. cnt. 1; Trzt; Czel. 168.

  Bogaty się dziwi jak się biedny żywi. Petr. 174.

 2 Łacno o przyczynę, kto chce bić chudzinę. — Ryś. cnt. 8; Czel. 350; Kolb. VIII. 260.

 3 Nad chudzinę niemasz nic sroższego, skoro pan z niego. — Groch. Pis.

 4 Rychlej chudzina dla chudziny uczyni, niżli dostatni. — Ryś. cnt. 13.

  Rychlej chudzina (uczyni) dla chudziny, niżli dostatni da odrobiny. Kolb. VIII. 266.

 5 Za chudziną, Pan Bóg. — Ryś. cnt. 18; Czel. 168.

Chustka.
 1 Na szyji trzy (cztery) chustki, a w kieszeni pustki.
 2 Sprawię ja ci chustkę do nosa.

  Nauczę ja ciebie, dam ja ci!

Chwalibóg.
 Prosty Chwalibóg.

  „Przysłowiu temu w pierwszych latach bieżącego stulecia miał dać początek Antoni Chwalibóg ze Szczuczyna, człowiek staropolskiego obyczaju i domator. Miał on brata rodzonego, Jana w Opatowcu, wielkiego bywalca, wolterjanina i farmazona, jak postaremu wolnomularzy nazywano, więc dla odróżnienia od niego nazywał siebie prostym Chwalibogiem.” Dar. 13.

Chwalić. Chwalić się.

 1 Bywa często zwiedzionym, kto lubi być chwalonym. — Kras: „Kruk i lis”; Now. 8.

 2 Chceszli być chwalonym, chwalże drugich.

 3 Chcesz, żeby cię chwalono, to umieraj; chcesz, żeby cię ganiono, to się żeń.

 4 Chwalić się przed lepszemi, głupstwo. — Knap. 72; Dąbr. 2.

  Chwalić się przed godniejszemi, głupstwo. Knap. 72.

 5 Chwali się, jak liszka swoim ogonem.
 6 Chwali się, jak żyd dziećmi (parchami).

 7 Czego chwalić nie możesz, nie gań. — Knap. 124; Ern. 1208; Dąbr. 2; Now. 13; Czel. 104.

 8 Już to ostatnia rzecz, kiedy się kto sam chwalić musi.
 9 Każdy swoje chwali. — Knap. 344.

  Każdy chwali swoje. Ern. 653.

10 Kto co chwali, a sam nie czyni, gani. — Knap. 373; Ern. 653 i 1155.

11 Kto kogo chwali in praesentia, gani in absentia, niech go porwie pestilentia.

12 Kto sam siebie chwali, tego piorun pali. — Mas. 64.
13 Kto się chwali, ten się gani.

  Chto sę chwóli, ten sę gani. Cen. Kasz. 4.

14 Kto się chwali, ten się powali. — Ryś. cnt. 6.
15 Kto się sam chwali, chwały niegodzien. — Lom. 17.
16 Kto się sam chwali, już nagrodę otrzymał.

17 Kto się sam chwali, tego nikt nie pochwali. — Knap. 398; Ern. 653; Czel. 101.

18 Kto w oczy chwali, strzeż się nachylić myśli. — Fred. I. 311; Czel. 42.
19 Lepiej iż cię jeden dobry chwali, niż wiele złych. — Budn. Ap.
20 Najlepszy bywa, kto się najmniej chwali. — Now. 55.

  Według mnie ten najlepszy, co się najmniej chwali. Kras: „Lew i zwierzęta.”

21 Niech cię chwalą cudze, a nie twoje usta. — Leop. B.
22 Nie chwal, aż poznasz. — Knap. 560; Ern. 246; Now. 59.
23 Nie chwaląc, nie sprzedasz; nie ganiąc, nie kupisz.
24 Nie chwal mię, a nie gań mię. — Knap. 559.

  Ani mnie chwal, ani gań. Gem. I. 4. Ani mię chwal, ani mię gań. Gem. II. 6. Ani mnie chwal, ani mnie gań. Żegl. II. 5. Nie chwal mnie, a nie gań. Now. 59.

25 Nie chwal nikogo przed śmiercią. — Knap. 561; Ern. 396; Flor. 42.

  Nie chwal nikogo przed czasem. Knap. 561; Ern. 396.

26 Nie chwal się sam. — Knap. 561; Now. 59.
27 Nie chwal się w siedm dni, a pochwal się w siedm lat.

28 Nie to chwal, co kochasz, ale to kochaj, co chwały jest godne. — Żup. 21.