Strona:Rus Jarema Kusztelan - Rodowód spółek ludowych.pdf/30

VI.

Karol Libelt a rozwój idei asocjacji.

 Karol Libelt, druga wybitna osobistość w Zarządzie Ligi Polskiej, mimo wielkich różnic, jakie skądinąd zachodziły między nim, a Cieszkowskim, należy tak samo do pierwszych teoretyków i praktyków asocjacji polskiej. Na prace Libelta pod tym względem zwrócił już uwagę Dr. Witold Lewicki, wskazując na to, że jest on jednym z najwymowniejszych i najgłębszych w Polsce pionierów asocjacji. Libelt pierwszy dał nam próbę teoretycznego uzasadnienia potrzeby stowarzyszeń i wykład teoretyczny o istocie nowej idei ekonomicznej.
 Ogłosił on dwa dzieła o stowarzyszeniach. Jedno zjawiło się w Poznaniu w roku 1849 pod tyt. „Towarzystwo i towarzyskość“. W rozprawie tej, która przedstawia się jako bardzo ważny przyczynek do filozofji towarzyskości i stowarzyszeń, Libelt wyprowadza niezmiernie bystre wnioski, dotyczące charakteru narodu polskiego. Zaznacza on, że Polacy, jako bardzo towarzyscy, nie mają żadnego popędu łączenia się w jedność, ku jednym celom, zwłaszcza gospodarczym. „Nie opuszczajmy towarzyskości, bo to czyni