o powstaniu urzędu poprawców; Jirecek[1] zaś nie wdając się w jego genezę, skreśla wprost (jakkolwiek bardzo ogólnie) ich władzę i zakres działania, rozróżniając nadto podległych poprawcom niższych urzędników, a mianowicie konsulów ziemskich, czyli ławników ziemskich. Władza poprawców i konsulów była jednakowa, zachodziła jednak między nimi ta różnica, że urząd poprawców nadawano tylko wysokiej szlachcie, urząd konsulów tylko niższéj, wskutek czego téż władza tych ostatnich nie rozciągała się na osoby wyższego stanu szlacheckiego. Poprawców w każdéj ziemi było po dwóch, późniéj po trzech, konsulów więcéj, zdaje się siedmiu, a tak jednych jak i drugich mianował bezpośrednio król. Nazwiska zamianowanych ogłaszano po całym kraju, a głównym ich obowiązkiem było utrzymywanie listy wyjętych z pod prawa zbrodniarzy (psance), chwytanie takowych a zarazem wymierzanie na nich natychmiastowéj doraźnéj sprawiedliwości. Nadto ścigali poprawcy wszystkich rabusiów (zhubce), gwałcicieli niewiast, tudzież osoby przechowujące złoczyńców lub kupujące i przyjmujące rzeczy ze zbrodni pochodzące (valkami anebo lapkovanim branych), do nich téż należał sąd nad dziewczętami idącemi za mąż bez zezwolenia rodziców i prawnych zastępców. Lecz władza poprawców i konsulów nie była ograniczoną tylko na sprawy karne. Owszem posiadali oni znaczny udział w rozstrzyganiu spraw cywilnych, przed nimi bowiem należało robić dział spadkowy, a oprócz tego powierzano im często jako sędziom polubownym rozsądzanie spraw prawno-prywatnych. Oni wreszcie byli opiekunami wdów i sierót, a świadectwo ich było zupełnie wiarogodnem i wykluczało wszelkie odwody. Nadto miał poprawca obowiązek starać się o potrzeby wojskowe w czasie wojny[2]. Czy i jakie opłaty za pełnienie swych
