Strona:Rabindranath Tagore-Sadhana.djvu/4

6

PRZEDMOWA AUTORA

 Cokolwiek człowiek wygłosił wielkiego, sądzić należy nie według litery, lecz według ducha — ducha, który się odsłania wraz ze wzrostem życia w dziejach. Poznajemy istotne znaczenie Chrześcijaństwa, śledząc jego żywy wygląd w chwili obecnej, chociażby się on mocno różnił, nawet pod ważnemi względami, od Chrześcijaństwa okresów wcześniejszych.
 W uczonych zachodnich wielkie pisma religijne indyjskie zdają się budzić zajęcie jedynie jako przedmiot badań retrospektywnych i starożytniczych; lecz dla nas mają one żywą doniosłość i nie możemy obronić się myśli, że tracą swe znaczenie, jeśli wystawić je w pudełkach z etykietkami — niby mumje okazowe myśli ludzkiej i tęsknot ludzkich, przechowane na wsze czasy w owijakach erudycji.
 Znaczenie żywych słów, które płyną z doświadczeń wielkich serc, nie da się nigdy wyczerpać jednym jakimś systemem wykładu logicznego. Winny one być wyjaśniane bez końca w komentarzach żywotów osobniczych, a każde nowe objawienie przydaje im treści tajemnej. Dla mnie wersety upaniszadów i kazania Buddhy były zawsze rzeczami ducha, a przeto obdarzonemi nieograniczonym rozro-