Strona:Rabin Dr. Samuel Abraham Poznański.pdf/36

Studien zur gaonäischen Epoche (Warszawa 1909), drukowanym w czasopiśmie Hakkedem. W tym samym roku wydał inną pracą z tego samego zakresu (Księga jubileuszowa na cześć Harkawyego) p. t. Anszei Kajruan — Esquisse historique sur les Juifs de Kairouan (Varsovie 1909 po hebrajsku). We wstępie do tej pracy stwierdza Poznański, że Kajruan to nie jest starożytne Kyrene, jak podawali dotąd wszyscy uczeni, lecz jest późniejszą lokacją mahometańską. Następnie opowiada pokrótce dzieje tamtejszej gminy żydowskiej i przechodzi do właściwego swego zadania t. j. do podania 45 krótkich biografji kajruańskich uczonych z epoki Gaonów. Jako materjał do tego opracowania posłużyły Poznańskiemu świeżo odkryte listy gminy kajruańskiej do poszczególnych gaonów i odpowiedzi tychże (Rosponsa Gaonów) oraz cała literatura owego czasu, którą umiał wyczerpująco pogłębić. Przy pogłębianiu tego materjału nasunęły się Poznańskiemu dwie nowe kwestje, które się dadzą w następujący sposób określić: 1) Że prócz gaonów w Babilonji (urzędowych i dotąd znanych) znajdują się „gaonowie“ także i w innych krajach jak np. w Egipcie i w Palestynie, 2) że po wygaśnięciu gaonatu w połowie XI wieku nie zanikł ni tytuł ni urząd gaona, lecz wrócił po stu latach tworząc ponownie ośrodek wiedzy żydowskiej, choć tym razem już nie tak świetny i nie tak autorytatywny.
 Na te dwa zagadnienia odpowiada Poznański w dwóch pracach naukowych, będących ze sobą w organicznym związku. Pierwsza z nich to niewielka rozprawa, ogłoszona w r. 1917 w Festschrift na cześć rektora Schwarza (Wiedeń 1917) p. t. Die Anfänge des Palestinensischen Gaonats, druga to obszerna książka, wydana w roku 1914 w Berlinie nakładem „Lehranstalt für die Wissenschaft des Judentums“, (której Poznański był uczniem) p. t. Babilonische Geonim in nachgaonäischem Zeitalter, nach handschriftlichen und gedruckten Quellen. I oto dowiadujemy się, że niezależnie od gaonatu w Surze istniał od połowy X wieku gaonat w Palestynie i że pierwszym z tych gaonów był R. Meir, który rozpoczął swój urząd w rok po śmierci Sadji. Poznański analizuje powody dla jakich mógł ten Gaonat tutaj się ukonstytuować i na zasadzie dwóch wykazów imiennych, znalezionych w Genizie, oraz innych źródeł rękopiśmiennych, zestawia szereg gaonów Palestyńskich od