Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/215

– 169 –

przyśpieszenie rozumiémy więc otwór jaki zrobiło stawidło, gdy tłok właśnie co swoją, drogę ukończył, jak również tę okoliczność, że stawidło zamyka przypływ pary do cylindra wcześniéj, nim tłok swoją drogę ukończy. Oba te warunki otrzymamy:
 1)   Ustawiając mimośród na wale korbowym pod kątem rozwartym do kierunku korby, to jest aby linia przechodząca przez środek wału i środek ekscentryczny, czyniła z tą korbą kąt rozwarty, a kąt stanowiący różnicę między kątem rozwartym i prostym nazywa się kątem przyspieszenia (Voreilungswinkel).
 2)   Tudzież dając stawidłu nakrycie (Deckung; recouvrement) t. j. dając mu długość większą od podwójnéj szerokości kanałów, wraz z odległością pomiędzy tymi otworami, i ta większa długość nazywa się znowu długością przyśpieszenia, czyli przyśpieszeniem linijném (Voreilungslänge). Daje się zwykle nakrycie wewnętrzne i zewnętrzne, t. j. przedłuża się powierzchnię nakrycia szybra na zewnątrz przez przedłużenie łap, a na wewnątrz przez wzmocnienie grubości ścian w przestrzeni próżnéj, zwanéj także przestrzenią muszlową albo ceową. Takimi jednak środkami, można tylko otrzymywać ekspansyę stałą, ponieważ raz ustawiony mimośród i stała długość stawidła, zmieniać się więcéj nie dadzą.
 Ekspansyę zmienną, otrzymuje się właściwie tylko przez przesuwanie kulisy, za pomocą któréj zmieniać można drogę, oraz stopień przyśpieszenia stawidła parowego; a maszynista ze swego pokładu, posuwając tylko drążek czyli lewar kierownika na grzebieniu na przód lub w tył, może zmieniać dowolnie, to jest do swego upodobania, ekspansyą w cylindrze parowym.
 Ekspansyi zmiennéj, otrzymanéj przyśpieszeniem i nakryciem z pomocą jednego stawidła, używa się zwykle na parowozach pośpiesznych czyli osobowych.
 Figury 73—76 przedstawiają nam cztery rozmaite stanowiska stawidła. Na wszystkich figurach, A oznacza wał wy