Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/189

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
– 143 –

den przemysłowy zakład, od bardzo wielkiego nieszczęścia. Żałować tylko przychodzi, iż aparaty te nie upowszechniły się więcéj.
Klapy bezpieczeństwa, których każdy większy kocioł zwykle dwie posiada, służą do upuszczania pary na zewnątrz, gdy jéj prężenie stało się wyższém od przepisanego; a zatém do przywracania parze normalnego ciśnienia. Klapa bezpieczeństwa jest to wentyl (grzybek) obciążony od zewnątrz ciężarem. Wentyl ten zamyka pewien otwór kotła i może się ku zewnątrz podnosić, ilekroć razy ciśnienie pary wewnątrz kotła, przekracza dozwoloną granicę.
Oznaczenie ciężaru przyciskającego bezpośrednio ów wentyl, czyli grzybek albo klapę bezpieczeństwa, jest nadzwyczaj łatwe. Przypuśćmy, że średnica jego wynosi 3½ cali, ciśnienie pary na każdy cal kwadratowy 4 atmosfery, czyli 60 funtów. Powierzchnia wentyla mającego średnicę 3½, czyli 3,5 cali,wynosi 9,621 cali kwadratowych, a zatém obciążenie wentyla powinno wynosić: 9,621×60=577,26 funtów, aby para ciśnienia 4ch atmosfer, mogła być produkowaną w kotle, to jest, aby z niego nie mogła uchodzić, dopóki jéj rozprężliwość nie przekroczy 60 funtów na cal kwadratowy. Ale wstawianie tak ciężkiego wentyla, ważącego 577¼ funtów, w otwór kotła 3½ calowy, byłoby wcale niewygodnym, a zatém i niepraktyczném. Mechanicy przeto budujący kotły, przyśli na pomysł szczęśliwy, nie obciążania bezpośrednio klapy bezpieczeństwa, ale za pośrednictwem drążka odpowiedniéj długości, na końcu którego zawieszają ciężar bardzo mały, jednakże żądany skutek sprawiający. Obliczenie tego ciężaru, jest cokolwiek od powyższego trudniejsze, ale każdy maszynista znać go dokładnie powinien, aby w każdej chwili i w każdéj potrzebie, mógł swoje klapy bezpieczeństwa zregulować, gdyż od nich głównie bezpieczeństwo kotła zawisło.
Obliczenie obciążenia klapy za pomocą drążka, czyli obciążenia pośredniego, odbywa się w sposób następujący: Wentyl

Przewod. dla mech. 12