Przed laty kilkudziesięciu na wspomnienie nazwiska tego żegnał się każdy dżentelmen. Dzisiaj w Shelley’u cały świat, mający poczucie poezyi, widzi największego liryka Anglii. który, jak u nas Słowacki, z ojczystej mowy swej uczynił najdźwięczniejsze narzędzie muzyczne. Sam powiedział o sobie, że jest ἄθεος δημοκράτικός τε — ateusz i demokrata; zdanie, które w rzeczywistości nie wiele zawiera prawdy: odrzucał Boga Biblii, widząc w nim brutalne uzmysłowienie wszelkiej tyranji, natomiast z nieopisanym zapałem śpiewał cześć bóstwa, wypełniającego wszechświat — był najpoetyczniejszym wyobrazicielem panteizmu, wierzącym w nieśmiertelność pierwiastków duchowych; demokratą zaś był o tyle, że szczęścia, zawartego przedewszystkiem w swobodzie, pragnął dla wszystkich.
Życie miał niewesołe. Urodzony w 1792. 4 kwietnia w Field Place w hrabstwie Sussex jako syn majętnych, szlacheckich rodziców, wychowywał się w Eton College i w Oxfordzie. Mała broszurka «o potrzebie ateizmu» spowodowała zatarg ośmnastoletniego młodzieńca nietylko z ziomkami, ale i z najbliższą jego rodziną, zatarg, który się jeszcze zaostrzył wskutek ożenku z biedną dziewczyną. Rzucił ją po kilku latach, przekonawszy się, «że jej nie kocha», ażeby w Mary Godwin, córce powieściopisarza Williama G. odpowiednią, wierną znaleść towarzyszkę. Kanclerz Eldon odmówił mu prawa wychowania dwojga dzieci z pierwszego małżeństwa; oburzyło to poetę, ale, wzmocniwszy w nim nienawiść do tyranii, nie odebrało mu wiary w lepszą, na miłości i sprawiedliwości opartą przyszłość ludzkości.
Utonął w 1822 r. w Lerici, we Włoszech: ciało jego kazał Byron spalić i pochować na cmentarzu protestanckim, u stóp piramidy Ce-
Strona:Poeci angielscy (Wybór poezyi).djvu/203
Ta strona została uwierzytelniona.
PERCY BYSSHE SHELLEY.
