Strona:Pietro Aretino - Jak Nanna córeczkę swą Pippę na kurtyzanę kształciła.djvu/32

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Molierowi, stała się prototypem nieśmiertelnego „Świętoszka“.
Komedie Aretina, jak i wszystkie jego pisma powstawały bardzo szybko, prawie na kolanie. „Talanta“ została napisana w przeciągu dni ośmiu, „Cortegiana“ i „Marescalco“ w dni dziesięć. Hołdując zasadzie, ze głównem źródłem treści dla pisarza powinna być rzeczywistość życiowa, dał nam Pietro w swoich komedjach popis spostrzegawczego talentu i wzbogacił literaturę włoską szeregiem charakterystycznych typów. Szybkość i przypadkowość roboty odbiły się jednak ujemnie na całości dzieł, dlatego też żadne z nich nie może sobie rościć pretensji do skończonej, artystycznej doskonałości.

Kronikarz Sanudo daje nam bogate materjały do życia obyczajowego Wenecji. W roku 1509 na 300.000 mieszkańców w tem mieście było 11.654 kurtyzan. Senat wenecki w swych aktach nazywa je „le nostre benemerite meretrici“, będąc widocznie dumny z tego rodzaju obywatelek.
Oprócz Wenecji stolicą nierządnic był Rzym, szczególnie za Aleksandra VI, którego pontyfikat (1492—1503) uchodził na „złoty czas niemoralności“.
Wiele wykształconych kurtyzan nadawało ton w towarzystwach. Do nich należała Veronica Fran-