Strona:Pascal - Prowincjałki.djvu/442

A mimo to, Francuzi którzy znali fałsz tego faktu własnemi oczyma, i którzy, otwarłszy puzdro, znaleźli wszystkie te relikwie w całości, jak o tem świadczą ówcześni historycy, uwierzyli wówczas, jak też zawsze wierzono później, w rzecz przeciwną temu co papież im zalecił do wierzenia, wiedząc dobrze że nawet i święci i prorocy mogą być wprowadzeni w błąd.
 Napróżno też uzyskaliście przeciw Galileuszowi ów dekret Rzymu, potępiający jego naukę o obrocie ziemi. Nie sprawicie przez to aby stanęła w miejscu, i gdyby się miało niezłomne spostrzeżenia iż to ona się obraca, wszyscy ludzie razem nie przeszkodziliby jej się kręcić i sobie samym kręcić się wraz z nią. Nie wyobrażajcie sobie tak samo, iż listy papieża wyklinające św. Wirgila za to że wierzył w antypody, unicestwiły ten nowy świat; mimo iż papież oświadczył że to mniemanie jest bardzo niebezpiecznym błędem, król hiszpański dobrze na tem wyszedł iż uwierzył raczej Krzysztofowi Kolumbowi który stamtąd wracał, niż sądowi tego papieża który nigdy tam nie był; a Kościół odniósł stąd wiele korzyści, ponieważ odkrycie to dało znajomość Ewangelii tylu ludom, które byłyby żyły w niewierze.
 Widzisz tedy, mój Ojcze, jaka jest przyroda kwestyi faktycznych, i wedle jakich zasad należy o nich sądzić: z czego łatwo wywnioskować w naszym przedmiocie, że, jeżeli Pięć Twierdzeń nie znajduje się w Janseniuszu, niepodobna jest aby je stamtąd zaczerpnięto; i że jedyny sposób dobrego sądzenia o tem, oraz przekonania świata, jest rozpatrzyć tę książkę na statecznej konferencyi, jak